اوج و فرودهای گردشگری در سال ۲۰۲۳
سروناز بهبهانی
گردشگری بینالمللی در مسیر بازگشت به سطح قبل از همهگیریست؛ بهطوریکه در سهماههاول 2023، مردم دوبرابر بیشتر از مدت مشابه 2022 سفر کردهاند. بهطورکلی، ورودیهای بینالمللی در سهماههاول سال 2023 به 80درصد سطوح قبل از همهگیری رسیده است. تخمین زده میشود که در سهماهاول، 235میلیون گردشگر در سطح جهانی سفر کردند؛ و ... توریسم همچنان انعطافپذیری خود را نشان میدهد. دادههای اصلاحشده برای 2022 نشان میدهد: بیش از 960میلیون گردشگر در سال قبل به خارجازکشور سفر کردهاند؛ بهاینمعناکه با بهبودیِ دوسومی (66درصد) اینارقام روبهرو هستیم. «خاورمیانه» بهعنوان تنها منطقهای که از ورود سال 2019 (+15درصد) فراتر رفته و اولین منطقهای که تعداد قبل از همهگیری را در سهماهه کامل بازیابی میکند، قویترین عملکرد را داشته است. اروپا به 90درصد سطوح قبل از همهگیری رسیده؛ آفریقا به 88درصد و آمریکا به حدود 85درصد. آسیا و اقیانوسیه نیز با رسیدن به رقم 54درصد، سرعت بهبود خود را تسریع کردهاند.
بانگاهیبه ۲۰۲۲، نکته مثبت مهمی که در سالی سخت برای جهان برجسته شده است، کاهش قابلتوجه اختلالات و محدودیتهای COVID-19 بوده؛ بهطوریکه تنها چند کشور مانند «چین» هنوز اقدامات سختگیرانهای را اعمال میکنند. برای بسیاری، زندگی تقریباً بهحالت عادی قبل از پاندمی بازگشته است و نهایتاً اینفرصت را داشتهاند که از مقاصدی که در اوج شیوع همهگیری آرزوی رفتن به آنها را داشتند، بازدید کنند. طبق دادههای «انجمن بینالمللی حملونقل هوایی» (IATA)؛ بهبود سفرهای هوایی با ترافیک هوایی جهانی در ۷۳٫۷درصدِ سطوح قبل از همهگیری، از شتابگرفتن اینروند در ۲۰۲۲ حکایت داشت و «فشارسنج جهانی گردشگری» (UNWTO) نیز نشان داد: ورود گردشگران بینالمللی طی ژانویه تا جولای ۲۰۲۲ تقریباً سهبرابر شده بود؛ یعنی رشد ۱۷۲درصدی درمقایسهبا مدت مشابه ۲۰۲۱٫ بااینحال، چشمانداز سال ۲۰۲۳ که بخشیازآن سپری شده، چندان خوشایند نیست؛ زیرا در چنگال روزهای پرتلاطم اسیریم؛ خواه اینروند پرتنش، متأثر از فراوانی بلایای طبیعی باشد یا بازگشت درگیریهای بیندولتی یا جنگهای دور و نزدیکِ دنبالهدار یا انتظاری کُشنده برای وقوع تازهترین رکود جهانی! شرکت اطلاعاتی Riskline که به بررسیِ احتمال خطرات سفر و گردشگری برمبنای آمارها و شاخصهای سرنوشتساز دراینزمینه میپردازد؛ در گزارش «پیشبینی سفر ۲۰۲۳» خود، از چالشهای این صنعت سخن گفته است. قبلازآنکه به محتوای گزارش Riskline بپردازیم، بد نیست به گزارش کوتاهی که شبکه CNBC در تاریخ ۷ می ۲۰۲۳ درباره تحولات صنعت گردشگری در سال جاری میلادی ارائه کرده، نگاهی بیندازیم. دراینگزارش آمده که طبق ادعای «شورای جهانی سفر و گردشگری» (WTTC)؛ بخش جهانیِ سفر و گردشگری، امسال کاملاً بهبود نمییابد؛ اما متعادلتر خواهد شد. این مرکز، پیشبینی کرده است که تا پایان سال ۲۰۲۳، گردش مالی صنعت توریسم به ۹٫۵تریلیوندلار برسد که تنها پنجدرصد کمتر از سهم تولید ناخالص داخلی آن، در سال ۲۰۱۹ است. براساس گزارش سالانه WTTC که با مشارکت «آکسفورد اکونومیکس» تهیه شده است؛ پس از اُفتی شدید در سال ۲۰۲۰، بخش جهانی سفر در سال ۲۰۲۱ تقریباً ۲۵درصد رشد سالیانه داشت و بهدنبالآن در سال ۲۰۲۲، رشد ۲۲درصدیِ بیشتری را شاهد بود. بهبود جهانی در سال ۲۰۲۴ اتفاق خواهد افتاد که بهدلیل بازگشت آهسته اما پیوسته گردشگران چینی تقویت میشود. از آنجا، اینبخش به رشد خود ادامه خواهد داد. «جولیا سیمپسون» (رئیس و مدیرعامل WTTC) گفت: «ما انتظار داریم که درآمدهای گردشگری در سال ۲۰۲۴، از میزان سال ۲۰۱۹ فراتر رود». برپایه آمار؛ تا پایان سال ۲۰۲۲، سطح گردشگری در ۳۴ کشور (از ۱۸۵ کشور موردبررسی) ازنظر GCP، به سطوح قبل از همهگیری بازگشت. «سیمپسون» به CNBC گفت: «کشورهای پرچمدار دراینزمینه، ایالاتمتحده و جمهوری دومینیکن هستند». تحقیقات WTTC پیشبینی میکند که حداقل ۵۰ کشور دیگر تا پایان سال جاری، بهاینهدف برسند؛ یا درحدود ۹۵درصدِ آنرا محقق سازند. تحقیقات تأثیر اقتصادی پیشبینی میکند که آمریکای شمالی و آمریکای لاتین تا پایان سال ۲۰۲۳ به سطح قبل از همهگیری باز خواهند گشت. ما پیشبینی میکنیم که اروپا، خاورمیانه، آفریقا و آسیا و اقیانوسیه در سال ۲۰۲۴ بهبود خواهند یافت و درنهایت، انتظار میرود که جغرافیای کارائیب نیز تا سال ۲۰۲۵ به وضع مطلوب برسد. البته دراینزمینه، معنای «بهبود» این نخواهد بود که تعداد سفرها به میزان قبل از پاندمیِ کرونا برسد؛ زیرا تورم و افزایش هزینههای سفر، گردشگری را گرانتر کرده است. امسال، مشاغل در بخش سفر و گردشگری نیز رونق خواهند گرفت و به ۹۵درصدیِ سطح سال ۲۰۱۹ خواهند رسید. گفتنیست؛ در سال ۲۰۱۹، تعداد ۳۳۴میلیوننفر در حوزه مسافرت کار میکردند که بالاترین رقم تاریخ است! اگرچه حدود ۷۰میلیون شغل، در سال ۲۰۲۰ از بین رفت؛ اما ۱۱میلیون شغل در سال ۲۰۲۱؛ و ۲۱٫۶میلیون شغل در سال ۲۰۲۲ احیا شد. احتمالاً تا پایان سال ۲۰۳۳، حدود ۴۳۰میلیوننفر در سراسر جهان در بخش گردشگری و سفر مشغولبهکار خواهند شد که تقریباً ۱۲درصد از نیروی کار جهانی را تشکیل میدهد. تقاضای سفر نیز در بسیاری از مناطق در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ افزایش یافت؛ زیرا جریان مداوم بازگشایی مرزها شتاب سفر را بالا نگه داشته است؛ هرچند نمیتوان انتظار داشت که اینروند در سال ۲۰۲۳ ادامهدار بماند. نرخهای افزایشیافته بلیت هواپیما و هتلها، سفرها را در سال جاری شدیداً محدود کرده است؛ و اختلالات سفر، آشفتگیهای ژئوپلیتیکی و شیوههای پایداری شرکتها نیز عوارضی را بههمراه خواهد داشت. طبق گزارش جدید شرکت اطلاعات Morning Consult؛ عوامل متعددی در رونق بازیابیِ سفر دخیلاند. گزارش اخیر این مرکز نشان میدهد: درحالیکه تمایل به سفر در سراسر جهان متفاوت است، قصد کلی درحالافزایش است که با تقاضا در «کره جنوبی»، اروپای غربی (اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه) و «برزیل» و «مکزیک» تقویت شده است. جالبآنکه مسافران همچنان «کاهش هزینههای سفر» را به «لغو برنامههای خود» ترجیح میدهند. درمورد مقاصد نیز سفر به شهرهای بزرگ درحالبازگشت هستند؛ زیرا مثلاً نگرانیها درمورد کرونا «تأثیر مادی بر رفتارِ سفر» در ایالاتمتحده ندارد. بااینحال، تردیدهای ماندگار کووید برای همه؛ بهویژه در بخشهایی از آسیا، برطرف نشده است؛ مثلاً شرکت تحقیقات بازار Milieu Insight در گزارشی اعلام کرد: حدود ۳۰درصدِ از مشارکتکنندگانِ فیلیپینی در نظرسنجیِ آنها، میگویند که بهشدت نگران ایمنی کووید هستند که در جنوبشرقی آسیا همچنان جولان میدهد.