قلمروی خرسقهوهای در خطر است!
تعدد حضور خرس قهوهای در جنگلهای مازندران که در تصاویر دوربینهای تلهای مناطق حفاظتشده ثبت شد، اینروزها در فضای مجازی بازنشر میشود و طبق اظهارنظر مسئولان حیاتوحش؛ تداوم مساعدبودن شرایط زیست آنها در عرصههای طبیعی ایناستان ضرورت حفاظت از قلمروی این گونه جانوری را میطلبد. بهگزارش ایرنا؛ خرس قهوهای در بسیاری از مناطق شمالی کشور پراکنده است و اگرچه برخیها معتقدند که نفس نسل آنان در جنگلهای شمال بهشماره افتاده اما در سالهای اخیر تصاویر زیادی از خرسها در مناطق مختلف مازندران ثبت شده و امیدها را برای بقای این گونه جانوری افزایش داده است. در تازهترین ضبط تصویر، «علیاکبر ایمانی» محیطبان نمونه ملی تصاویری از تغذیه خرس قهوهای مادر بههمراه دو توله در منطقه شکارممنوع سوادکوه منتشر کرد. محیطزیست مازندران جمعیت خرسهای قهوهای را که از غرب تا شرق استان پراکنده است را «خوب» توصیف میکند اما تعداد این گونه جانوری که در مازندران زیست میکند، مشخص نیست. خرسهای قهوهای را حیوان همهچیزخوار مینامند و غذای آنها شامل طیف وسیعی از گیاهان و حیوانات است که بهوفور در ارتفاعات مازندران بهچشم میخورد. دراینپیوند رئیس اداره حیاتوحش محیطزیست مازندران گفت: «پاییز فصل مهمی برای حفاظت از حیوانات ازجمله خرس قهوهای بوده و توجه به نکات محیط زیستی ازسوی جوامع انسانی حائزاهمیت است». کوروس ربیعی افزود: «محیطزیست مازندران، بیش از ۳۵۵ گونه پرنده، ۱۷ گونه خزنده، ۹ گونه دوزیست، ۲۷ گونه مار، سه گونه لاکپشت، ۶۳ گونه پستاندار و ۷۰ گونه آبزیان آبهای داخلی تنوع جانوری دارد. خرس قهوهای یکی از گوشتخوارانیست که تلاشهای حفاظتی و پژوهشی گستردهای در سرتاسر حوزه انتشار این گونه در اروپا، آسیا و آمریکای شمالی اروپا، آسیا و آمریکای شمالی به آن اختصاص یافته. بااینحال، این گونه در محدوده قفقاز و خاورمیانه شدیداً کمتر از سایر بخشهای محدوده پراکنشش موردبررسی قرار گرفته است». بهگزارش انجمن یوزپلنگ ایرانی؛ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت IUCN در برنامه عمل حفاظت از خرسها در سال ۱۹۹۹، به گفتن عبارت «جمعیت کوچک» درباره خرسهای ایران بسنده کرده و حتی برخی وبسایتها، خرسهای خاورمیانه را تقریباً منقرضشده پنداشتهاند. از سال ۱۳۸۵ خرس قهوهای بهعنوان یکی از گونههای گوشتخواران بزرگجثه ایران در برنامههای مطالعاتی انجمن یوزپلنگ ایرانی بوده و برنامههای متعددی برای حفظ آن در مناطق مختلف ایران بهخصوص منطقه حفاظتشده البرز مرکزی شمالی و استان لرستان بهعنوان دو نماینده البرز و زاگرس درحالاجراست. تیم مستندسازی انجمن نیز طی سالهای اخیر درحالتولید مستندی درباره زندگی این زیرگونه کمترشناختهشده کشور است. نقشههای موجود در اتحادیه جهانی حفاظت نیز بهصورت نادرستی بیان نموده که خرسها در بخشهای عظیمی از ایران منقرض شدهاند درحالیکه خرسهای ایران هنوز در بخشهای گستردهای پراکنش تاریخی خود را همچنان حفظ کردهاند. ازسویی، طی یکقرن اخیر، تنها حدوداً ۱۰ مقاله علمی در مجامع علمی درباره خرسهای قهوهای خاورمیانه و قفقاز منتشر شده که نشان از ضعف دانش موجود دارد. درعینحال، سه مقاله تابهحال درباره خرس قهوهای در ایران به چاپ رسیده است. درباره جمعیت خرس قهوهای در ایران نیز آمار قابلاتکایی وجود ندارد بهطوریکه کارشناسان قدیمی جمعیت خرس قهوهای را ۵۰۰ تا 2000عدد برای کل کشور میدانند هرچند بعید است این آمار منطقی باشد.