پیشبینی The Economist از احتمال غلبه محافظهکاری ملی در برابر لیبرالیسم
سیاست، یک بخش پیشبینیپذیر دارد که همین بخش، بیشتر باعث نگرانی سیاستمداران میشود. بخش پیشبینیپذیرِ پررنگ اینروزهای سیاست جهان «مردی با کلاه قرمز» است! بازگشت «دونالد ترامپ» بیشازهمه برای قاره سبزیها هراسانگیز شده. ترامپ که بیمهابا نشان داده چقدر گرایش به روسیه دارد، در شرایطی به نگرانی اروپا بدل شده که روسیه در جبهه اوکراین درحالپیشرویست و اجلاس امنیتی مونیخ بهعنوان مهمترین رویداد سالانه دراینبخش نیز بیشازپیش تحتتأثیر بازگشت ترامپ قرار گرفت. البته پوتین در سیاستی قابلتوجه عنوان کرده که بیشتر «جو بایدن» را میپسندد؛ اظهارنظری قابلتوجه از روسها که هم برچسب ارتباط با ترامپ را از روی خود برمیدارد و هم طوری وانمود میکند که برای روسیه فرقی ندارد چهکسی در رأس دولت آمریکا قرار گیرد و اتفاقاً بایدن را زیرسؤال میبرد که چه عملکردی داشته که روسها وی را به کسی همچون ترامپ ترجیح میدهند! حالا «اکونومیست» نیز از بیمناکی لیبرالها نسبت به ترامپ پردهبرداری میکند. این نشریه اقتصادی و سیاسی نسبت به خطر فزاینده «محافظهکاری ملی در برابر لیبرالیسم» هشدار میدهد؛ و از دوران رونالد ریگان و مارگارت تاچر در دهه 1980 که سبب ایجاد محافظهکاری جدیدی حول بازار و آزادی شد، سخن میگوید و مطرح میکند: امروز جنبشی قوی با راهبری «دونالد ترامپ» و گروهی متشکل از سیاستمداران غربی شدت گرفته که لیبرال-دموکراسی را شدیداً تهدید میکند. آنچه «اکونومیست» از آن بهعنوان «محافظهکاران ملی» تعبیر میکند ساختار تفکر دولتها نسبت به رقیب را برهم میزند و بهجایاینکه نسبت به دولتهای بزرگ بدبین باشند، فکر میکنند که مردم عادی توسط نیروهای غیرشخصی جهانی محاصره شدهاند و دولت، ناجی آنهاست و اهداف جهانی جوامع غربی را نادیده میگیرد. درواقع این نگرانی نشریه «اکونومیست» که از جمله رسانههای اصلی لیبرالیسم کلاسیک است، بهخوبی نشانگر میزان جدیت موضوع است. ترامپ هنوز نیامده نشان داده بهچهمیزان قدرت دارد. ناکامی کنگره آمریکا درحمایتاز اوکراین که برخی ردپای او را در آن پررنگ میبینند بر این هراس افزوده. «اکونومیست» دراینباره نوشت: «بنبست در کنگره منعکسکننده نفوذ مضر ترامپ است که مخالفت شدید او با کمک به اوکراین، جمهوریخواهان را وادار به تسلیم کرده؛ اما شبح بازگشت آقای ترامپ به قدرت در انتخابات ریاستجمهوری نوامبر تاریکتر را بر مونیخ انداخت. یکهفته قبلازآن، آقای ترامپ به یکی از متحدان گفته بود اگر از اهداف ناتو کوتاهی کنند و سهم خود را نپردازند، از آنها دفاع نخواهد کرد!» گویا اگر بایدن نتواند خود را بهعنوان کاندیدا اثبات کند، «کامالا هریس» باتوجهبه پیری و فرتوتشدن رئیسجمهوری آمریکا گزینه اصلی برای جایگزینشدن اوست. برخی نظیرِ «نیکی هیلی» نیز دراینکارزار سعی کردهاند با تزریق هیجانات فمینیستی به جامعه آمریکا یک رقابت زنانه بر سر میز ریاستجمهوری در ایالاتمتحده شکل دهند؛ اما بهنظر میرسد زمزمه بازگشت ترامپ بسیارقویتر ازاینموارد است و آنقدر در آمریکا موضوع جنبشهای فمینیستی کارکرد و قدرت لازم را نداشته باشد که جلوی رئیسجمهوری پیشین اینکشور را بگیرد. ازسویی ترامپ، «نیکی هیلی» را فردی جنگطلب خوانده بود که بیشتر آمریکا را دچار مشکل میکند؛ وصلهای که اتفاقاً به هیلی بهخوبی میچسبد و میتواند بهخوبی تولید نگرانی برای مردم و اقتصاد ایالاتمتحده کند. گرچه شاید برخیموارد قانونی بتواند ترامپ را از عرصه قدرت کنار بزند اما این گزینه هنوز باتوجهبه گذراندن مراحل ابتدایی انتخابات ریاستجمهوری اینکشور در هالهای از ابهام قرار دارد.
امیر حمزهنژاد/ فارس