فیلم‌هایی که پیش از مرگ باید ببینید!

 آزادی از آنِ ماست

«آزادی از آنِ ماست» یک کمدی موزیکال به‌کارگردانی «رنه کلر» و موسیقی «ژرژ اوریک» محصول سال ۱۹۳۱ است. از بازیگرانش می‌توان به «هنری مارشان»، «ریموند کوردی» و «الکساندر دارسی» اشاره کرد. «آزادی از آنِ ماست» به‌دلیل طراحی صحنه و صدای درخشان، از قله‌های کارنامه «کلر» به‌شمار می‌رود. برای کسانی‌که فیلمی از «رنه کلر» ندیده‌اند، شاید تجسم فضای فیلم‌های او کمی دشوار باشد. او کار فیلم‌سازی را در دهه‌ ۱۹۲۰ آغاز کرد؛ دهه‌ای که در آن، سینمای صامت به اوج رسید و سینماگران آوانگارد فرانسوی کوشیدند تجربه‌های مدرنیستیِ ادبیات و هنرهای تجسمی را در سینما تکرار کنند. «کلر» حتی در دوران ناطق نیز (برخلاف موج فراگیری تئاترهای فیلم‌شده)، به‌شدت به قاعده‌ تصویری‌بودنِ سینمای صامت پایبند ماند و درعین‌حال در آثاری همچون «زیر بام‌های پاریس» و «آزادی از آنِ ماست» برای «آواز»، نقشی اساسی قائل شد. ماجرای این طنز که نگاهی چپی دارد از آنجا آغاز می‌شود که دو دوست قصد فرار از زندان را دارند. یکی‌از‌‌آن‌ها در مسیری عجیب، کارخانه‌دار می‌شود و دیگری کارگر همان کارخانه. کارگرها به‌مثابه ماشین‌هایی خودکار عمل می‌کنند و رئیس که گذشته‌ای پنهان دارد، حال‌که وارد جرگه سرمایه‌دارها شده، خود نیز مانند یکی از اقشار ثروتمند که طبقه کارگر را نمی‌بینند، عمل می‌کند. درگیریِ این دو دوست سابق در قالب جدیدشان که همان دعوای قدیمی کارفرما و کارگر است، وارد مسیرهایی تازه می‌شود. فیلم، با به‌تصویر‌کشیدن شرایط کاری صنعتی که تفاوت چندانی با زندگی در زندان ندارد، درباره جامعه نظر می‌دهد. «بری ماکسول» از سایت DVD Verdict گفت که این فیلم، «فرانسه‌ای را به‌تصویر می‌کشد که از همه‌چیز در اطرافش غافل است، همان‌طور‌که در سکانسی نشان می‌دهد یک سیاستمدار پیر فرانسوی در‌مورد عدالت، آزادی و میهن‌پرستی برای مخاطبانش داد سخن می‌دهد؛ در‌حالی‌که حاضران مدت‌هاست گوش به او نداده و ترجیح می‌دهند به‌جایش بر تعقیب پولی تمرکز کنند که تصادفی از کیسه‌ای بیرون افتاده و اکنون در باد می‌رقصد!» ازآن‌سو، «مایکل اتکینسون» (منتقد) نیز معتقد است که این فیلم، صراحتاً استالینیسم و غیرانسانی‌سازیِ صنعتی دراین‌اثر را رد می‌کند. دنیای آزاد به‌زعم او؛ ترکیبی بی‌نظیر از هردوست و استدلال می‌کند که «فیلم کلر، فقط اصل آنارشیستی آزادی را مقدس می‌داند!» نکته‌ای جالب درباره فیلم 104دقیقه‌ای این‌است‌که به‌رغم قصه نه‌چندان عامه‌پسندش؛ ازنظر گیشه نیز موفق به‌حساب می‌آید.