«تنگه بهرام چوبین» دره‌شهر؛ دژی نفوذناپذیر با تاریخچه‌ای شگفت‌انگیز
«تنگه بهرام چوبین» یک جاذبه تاریخی طبیعی‌ست که در ۱۲کیلومتری دره‌شهر و ۱۳۷کیلومتری مرکز شهر «ایلام» قرار دارد و اگر وارد جاده پل‌دختر به دره‌شهر شوید، آن‌را در ضلع غربی جاده خواهید دید. فاصله حدودی این تنگه تا شهر «پل‌دختر» (در استان لرستان) ۴۰کیلومتر، تا شهر «اندیمشک» (در استان خوزستان) ۱۴۵کیلومتر و تا «خرم‌آباد» ۱۵۰کیلومتر است. «تنگه بهرام چوبین» که آن‌را باعنوان «دژ چوبینه» نیز می‌شناسند، تنگه‌ای کم‌عرض و مرتفع با بقایای دژی تاریخی از دوره «ساسانیان» است. این بنا، در شهرستان «دره‌شهر» قرار دارد که نام باستانی آن، «دره مهرگان» است. در ورودی «تنگه بهرام چوبین» دریچه‌ای بسیارباریک می‌بینید که نشانه نظارت بر ورود‌و‌خروج به این‌فضا بوده. در بالاترین نقطه این دیوارهای سنگی، استحکامات نظامی دیده می‌شود که به «بهرام چوبین» نسبت داده می‌شود. بخش زیادی از این استحکامات باستانی، تخریب شده‌اند؛ دراین‌میان اما هنوز می‌توان پلکان و برج‌و‌باروهایی با مصالح رایجِ دوره ساسانی را مشاهده کرد. دسترسی به نقطه‌های بالادست و بقایای دژ اصلی «تنگه بهرام چوبین» به‌سختی امکان‌پذیر است. به‌عقیده بسیاری؛ این طراحیِ هوشمندانه، جهت نفوذناپذیری «دژ چوبینه» در شرایط جنگ و محافظت از نیروها هنگام حمله «بهرام چوبین» و شورش او علیه «خسروپرویز» بوده است. «تنگه بهرام چوبین» با وجود ویژگی‌های طبیعی و استحکامات؛ یکی از نفوذناپذیرترین قلعه‌های باستانی ایران را در خود جا داده. این بنای تاریخی، در ۱۷ اسفندماه ۱۳۸۱ با شماره‌ثبت ۷۹۷۷ در «فهرست آثار ملی» به‌ثبت رسید. فضای «تنگه بهرام چوبین» و دشت‌های اطرافش محیط بکر و مناسبی برای حیات گونه‌های مختلف حیوانات و پرندگان محسوب می‌شود. طبق روایات؛ علاقه «بهرام چوبین» (سردار ساسانی) به شکار و خوش‌گذرانی، منجر به ساخت استحکامات فعلی دراین‌منطقه شد؛ اما به‌باور گروهی دیگر از تاریخ‌پژوهان؛ این دژ، پناهگاهی نفوذناپذیر در زمان جنگ و شورش‌ها بوده است. این تنگه، به «شکارگاه بهرام» نیز شهرت دارد. دروازه ورودی این تنگه، بین دو جبهه شرقی و غربی کوه قرار دارد. در گذشته، پیش از ورود به دروازه و بر رودخانه «سیمره» که از «کبیرکوه» سرچشمه می‌گرفت، پلی وجود داشت که امروز تنها پایه‌های آن باقی مانده است. پایه‌های باقی‌مانده از این پل، عرض سه‌متر و ارتفاع چهارمتر دارند. باروی شرقی «دژ بهرام چوبین» نیز روی دیوارهای سنگی به‌ارتفاع ۲۰۰متر قرار دارد. ایرنا