توانایی مطالعه؛ مهارتی در مسیر توسعه و برابری
مصطفی رفعت
«سواد» یکی از اجزای کلیدی توسعه فردی و پیشرفت اجتماعیست؛ زیرا افراد را برای دسترسی به آموزش و اطلاعات «توانمند» کرده و آنها را قادر میسازد تا «تصمیمات آگاهانه» بگیرند و در جامعه «مشارکت کامل» داشته باشند؛ و البته نقش اساسی در «کاهش فقر، بهبود نتایج سلامت و تقویت برابری جنسیتی» دارد. بدون «آموزش ابتدایی»، دسترسی زنان و دختران به اطلاعات و فرصتهای توسعه شخصی قطع میشود و بهطور بالقوه آنها را از مشارکت کامل در جامعه و تقویت نقشهای جنسیتی سُنتی بازمیدارد. درحالیکه پیشرفتهای بسیاری در «تضمین دسترسی برابر به آموزش» برای دختران و پسران حاصل شده است، «شکاف جنسیتی در امرِ سواد» تابهامروز ادامه دارد. در سطح جهانی: نرخ باسوادی برای زنان 15ساله و بالاتر در سال 2022 به 84درصد رسید؛ درحالیکه اینمیزان برای مردان همسن، 90درصد بود. اگرچه این یک پیشرفت بزرگ درمقایسهبا نرخ باسوادیِ بزرگسالان 57درصد (زن) و 75درصد (مرد) در 1976 است، شکاف باقیمانده بهاینمعناستکه تعداد قابلتوجهی از زنان، فاقد مهارتی هستند که آنقدر ضروری شده که بهعنوان یکیازمواردِ «حقوقبشر» درنظر گرفته شود. طبق دادههای یونسکو؛ نرخ باسوادی زنان بزرگسال در جوامع کمدرآمد طیِ سال 2022، بهمیزان 54درصد و اینعدد برای مردان، 70درصد بود. در برخی از کشورها مانند «افغانستان»، از هر 10 زنِ 15ساله و بالاتر، دونفرشان خواندن و نوشتن را بلدند؛ نرخی که میتواند برای چندیندهه مانع «برابری جنسیتی» شود.