آیا بدن‌سازی قد را می‌سوزاند؟
امید صالحیان: تمرینات بدن‌سازی کنترل‌شده و اصولی، هیچ خطری برای صفحات رشد و افزایش قد ندارند؛ بااین‌وجود، اجرای تمرینات بدن‌سازی با فرم نادرست و رعایت‌نکردن اصول حرکات، می‌تواند که فشار زیادی به ستون فقرات و مفاصل وارد کند و صفحات رشد را تحت‌تأثیر قرار دهد. این باور پرتکرار که ممکن است بدن‌سازی باعث کاهش قد یا کاهش رشد شود، معمولاً بین نوجوان‌ها و افراد مختلف باعث نگرانی می‌شود؛ اما به‌طورقطع می‌توان گفت که تحقیقات و شواهد علمی معتبری از این ایده حمایت نمی‌کنند. درواقع طبق تحقیقات علمی بسیاری می‌توان گفت بدن‌سازی تازمانی‌که اصولی و زیرنظر متخصصان ورزشی انجام شود، نه‌تنها تأثیر منفی بر رشد قد ندارد بلکه با داشتن فواید مختلف می‌تواند باعث بهبود سلامت، قدرت، توان بدن، تناسب‌اندام و در آخر حتی کمک به افزایش رشد نیز شود. برای‌اینکه بتوان رابطه بین رشد قد و بدن‌سازی را بررسی کرد، بهتراست ابتدا چگونگی رشد قد را درک کرد. قد انسان تاحدزیادی توسط ژنتیک تعیین می‌شود و با درصدهای کمتر، تغذیه، عادت‌های روزانه و سلامتی هم بر رشد قد تأثیرگذار هستند. افزایش قد تنها در دوران کودکی و نوجوانی تا پایان دوره بلوغ اتفاق می‌افتد. دراین‌دوره صفحات رشد (قسمت‌های غضروفی که در انتهای استخوان‌های بلند قرار دارند) افزایش طول استخوان‌ها را باعث می‌شوند. صفحه رشد تحت‌تأثیر هورمون‌هایی مانند هورمون رشد و ... است که سلول‌ها را تحریک کرده و به رشد قد کمک می‌کنند. در بزرگ‌سالی، صفحات رشد بسته می‌شوند و رشد قد دیگر ادامه پیدا نمی‌کند. افرادی‌که نگران تأثیرات منفی تمرین با وزنه بر رشد قد هستند، این باور غلط را دارند که بدن‌سازی می‌تواند منجر به بسته‌شدن صفحات رشد زودتر از حالت نرمال شده و به‌طورکلی باعث کاهش قد شود. بااین‌حال، بیشتر تحقیقات نشان می‌دهند تمرینات بدن‌سازی کنترل‌شده و اصولی، هیچ خطری برای صفحات رشد یا کاهش قد ندارند. درواقع وقتی به‌درستی تمرین با وزنه را در برنامه خود داشته باشید به‌جای تأثیرات منفی بر صفحات رشد، عضلات به‌درستی تحت تنش و فشار قرار می‌گیرند و تأثیر مثبتی هم بر استخوان‌ها و مفاصل دارند. این ایده که بدن‌سازی می‌تواند قد را بسوزاند یا رشد آن‌را محدود کند، احتمالاً به چند دلیل در ذهن مردم شکل گرفته. باورهای فرهنگی می‌تواند یکی از این‌عوامل باشد، زمانی، تمرینات با وزنه برای نوجوانان قبل از پایان بلوغ شدیداً رد می‌شد و باور براین‌بودکه فعالیت‌های بدنی شامل وزنه‌های سنگین می‌تواند رشد را متوقف کند. این ایده بیشتر براساس شنیده‌ها بین افراد منتقل‌شده است؛ اما هیچ منبع علمی برای اثبات آن وجود ندارد. همچنان می‌توان گفت بدن‌سازی بر قد تأثیر نمی‌گذارد، اما معمولاً این ورزش به‌دلیل ساختار و استانداردهایی که دارد افرادی‌که به‌طورطبیعی بدن‌های کمی کوتاه‌تر و عضلانی دارند را به‌خود جذب می‌کند. چه حرکات اشتباهی باعث کوتاهی قد می‌شوند؟ باید گفت که اجرای تمرینات بدن‌سازی با فرم نادرست و رعایت‌نکردن اصول حرکات، می‌تواند فشار زیادی به ستون فقرات و مفاصل وارد کند و صفحات رشد را تحت‌تأثیر قرار دهد. همچنین استفاده از وزنه‌های بسیارسنگین و نامتناسب با توان عضلات هم فشار زیادی به ستون فقرات وارد می‌کند و به صفحات رشد آسیب می‌زند. همچنین در ورزش‌های دیگری مثل فوتبال و بسکتبال هم احتمال آسیب‌های شدید به‌دلیل برخورد، ایجاد شکستگی و یا ضرب‌دیدگی وجود دارد که بازهم می‌توانند بر رشد قد تأثیر منفی بگذارند. مطالعات علمی درمورد بدن‌سازی و قد چه می‌گویند؟ تحقیقات متعددی در سرتاسر دنیا روی این‌موضوع انجام شده و تمامی جوانب پیرامون تمرینات مقاومتی (بدن‌سازی) و قد را بررسی کرده‌اند. تمام این تحقیقات نشان دادند بدن‌سازی هیچ‌گونه تأثیر منفی بر صفحات رشد و میزان رشد قد ندارد. درواقع طبق تمام تحقیقات علمی، تمرین بدن‌سازی زمانی‌که با رعایت نکات اصولی و صحیح انجام شود برای کودکان‌ونوجوانان بدون عوارض و خطر است. نیز توصیه می‌شود تمرینات بدن‌سازی را برای تناسب‌اندام، سلامتی، افزایش تراکم استخوان، کاهش آسیب، تقویت مفاصل و بهبود تعادل در روتین زندگی خود داشته باشند. ایسنا