امیر قلعهنوعی؛ ژنرال درخشان فوتبال ایران
سروش راسخ
اردشیر قلعهنویی معروف به امیر قلعهنوعی در اول آذرماه سال ۱۳۴۲ در تهران بهدنیا آمد. او اهل محله نازیآباد تهران است. او در یک خانواده پرجمعیت با هفت خواهر و برادر بزرگ شد. پدرش نامهای اردشیر و بابک را برای او و برادرش انتخاب کرد؛ اما از همان کودکی بیشتر با نام امیر صدایش میکردند. پدرش راننده ماشین سنگین ولوو بود که در هفتسالگی او درگذشت و از آن به بعد مجبور به کار کردن شد و در کنار آن فوتبال را هم دنبال کرد. فوتبال را در کودکی از میدان انصاری نازیآباد در کنار برادر بزرگترش شروع کرد تا اینکه سال 1355 وقتی 13ساله بود به تیم جوانان افسر رفت. او سپس در تیم سازمان فوتبال نیز مدتی حضور داشت. فوتبال حرفهای را در سال 1358 وقتی 16ساله بود با ورود به تیم راهآهن شروع کرد، دوسال در راهآهن بود سپس ششسال در شاهین بازی کرد. او در سال 1366 بازیکن لژیونر شد و یکسال در السد قطر بازی کرد تا اینکه سال 67 در 25سالگی به استقلال پیوست و بهمدت 10سال بازیکن این باشگاه بود. قلعهنویی از سال 65 به تیم ملی رفت و سابقه 20 بازی و یک گل زده هم دارد؛ وی در سال 1376 وقتی 34ساله بود از بازی در فوتبال خداحافظی کرد. قلعهنویی چندینبار در دوران بازیگری مصدوم شد و دومرتبه مصدومیت جدی را تجربه کرد. بار اول در سال 1371 و بار دوم آن در سال 1375 دچار مصدومیت شدید و طولانی شد که نهایتاً به خداحافظی او از فوتبال انجامید. تبعات مصدومیت شدید زانو در دوران پس از بازی هم همراه وی بود و چندین بار ناچار به جراحی زانو شد. دوره مربیگری را بهصورت کوتاه در باشگاه بایر لورکوزن گذراند؛ سپس مدتی کوتاه مربی تیم کشاورز بود؛ تااینکه در فصل 1380 به برق تهران رفت. در سال 1381 به استقلال اهواز رفت تا اینکه سال 1382 تا 1385 هدایت استقلال تهران را بهدست کرد، آخرین حضور او در استقلال سال 91 تا 94 بود. از سال 94 - 96 دو سال هدایت تراکتورسازی تبریز را برعهده گرفت؛ سپس سال 96 - 97 در ذوب آب و سال 97 - 98 نیز سرمربی سپاهان اصفهان بود. وی در دوران سرمربیگری خود پنجبار استقلال و دوبار سپاهان را به قهرمانی در لیگ برتر رساند و سابقه پنج نایبقهرمانی هم با تیمهای مختلف لیگ را دارد. همین آمار باعث شده لقب پرافتخارترین سرمربی را سالها یدک بکشد. با رفتن برانکو ایوانکوویچ کروات در ۱۷ مردادماه ۸۵ قلعهنویی بهعنوان سرمربی تیمملی انتخاب شد تا تیم را آماده حضور در جام ملتهای آسیا در سال ۲۰۰۷ کند. وی برای هدایت تیم ملی از همکاری ناصر ابراهیمی، ابراهیمزاده، پیروانی، آقاجانیان، کریم بوستانی و مظلومی در کادر فنی تیم ملی استفاده کرد. تیم ملی در مسابقات انتخابی جام ملتهای آسیای ۲۰۰۷ با کسب ۴ پیروزی و ۲ تساوی مقام نخست گروهش را با ۳ امتیاز بالاتر از کره جنوبی کسب کرد. در رقابتهای مرحله نهایی جام ملتهای آسیا (۲۰۰۷)، تیم ملی ایران پس از صدرنشینی در گروه با ۷ امتیاز و بالاتر ایستادن از ازبکستان و چین در مرحله گروهی، در یکچهارم نهایی با ضربات پنالتی در مقابل کره جنوبی حذف شد. او مسئولیت ناکامی را برعهده گرفت و گفت: «در این ناکامی تمام تقصیرها متوجه من است و نباید از بازیکنان انتقاد کرد». پیروزی ۸ بر یک مقابل جاماییکا بهترین نتیجه و شکست ۴ بر صفر مقابل مکزیک در بازی دوستانه بدترین نتیجه قلعهنویی با تیم ملی ایران بود. او در طی دوران مربیگریاش در تیم ملی، در ۱۷ بازی ۱۰ برد، ۶ مساوی و ۱ باخت داشت و رکورد ۲٫۱ امتیاز در هر بازی را ثبت کرد. پس از جدایی از تیم ملی و در انتهای سال ۲۰۰۷، در جمع سه نامزد عنوان بهترین مربی سال آسیا معرفی شد که نهایتاً موفق به کسب این عنوان نشد. قلعهنوعی ازجمله مربیان موفقیست که پا به هر تیمی گذاشته، توانسته عملکرد قابلقبولی از خود بهجای بگذارد و همواره در زمره مربیان تراز اول ایرانی قرار داشته است. اخیراً نیز برای هدایت تیم ملی به او پیشنهاد شد که نپذیرفت. قلعهنویی در اوایل شروع فوتبال خود با اولین حقوق و فروش طلاهایش مادرش یک پیکان مدل 61 گرفت تا برای امرارمعاش خانواده مسافرکشی کند. حالا این سرمربی فوتبال علاوهبر رستورانداری در اکباتان و ونک، یک مبلفروشی لاکچری در خیابان ولیعصر و استخر و سونای VIP دارد. امیر قلعهنویی و همسرش سالهاست ازدواج کرده که ثمره این زندگی یک دختر بهنام خاتون و یک پسر بهنام هوتن است.