بررسی علل و راهکارهای یک بیماری شایع
سندروم بینایی ناشی از کامپیوتر یا CVS
دکتر سیامک مرادی - فوق تخصص درد/سندروم بینایی کامپیوتر یا CVS، اصطلاحیست برای توصیف تمام مشکلات چشم یا بینایی که در اثر استفاده طولانیمدت از کامپیوتر رخ میدهد که از آن بهعنوان فشار دیجیتال نیز نام برده میشود. محققان معتقدند که حدود 50 تا 90درصد افرادی که با کامپیوتر کار میکنند، حداقل چند علامت از این عارضه را دارند. بهطورکلی کار با رایانه بهویژه در طولانیمدت میتواند موجب آسیبهای چشمی شود و تنها افراد بزرگسال نیستند که تحتتأثیر قرار میگیرند. بچههایی که به مدت طولانی به تبلتها یا کامپیوتر خیره میشوند نیز به آن مبتلا میشوند.
سندروم بینایی کامپیوتر، نتیجه قراردادن چشمها در معرض این صفحات نمایشی دیجیتال است. در سراسر جهان، سندروم بینایی کامپیوتر، حدود 60میلیوننفر را تحتتأثیر قرار میدهد. اگر بدون درنظرگرفتن اقدامات احتیاطی اولیه به این کار خود ادامه دهیم، ممکن است به مشکلات چشمی بیشتری منجر شود. خیره شدن به کامپیوتر در مقایسه با کتاب تفاوت عمدهای دارد؛ براساس تحقیقات دانشگاه آیووا هنگام کارکردن با کامپیوتر کاربر کمتر پلک میزند، در حقیقت میزان پلکزدن به یکسوم معمول میرسد که در نتیجه این امر، چشمها خشک میشوند. عوامل دیگری نیز وجود دارند؛ به گفته انجمن بیناییسنجی آمریکا
(American Optometric Association)، تشعشع نور هنگام نمایشِ حروف در کتابها بهاندازه نمایشگرها نیست و حروف بهنحوی متفاوت برای کاربر نمایش داده میشود. همه این عوامل باعث میشوند فعالیت چشم برای دیدن نمایشگر کامپیوتر بیشتر شود که در نتیجه خستگی چشم به وجود میآید. خیرهشدن به کامپیوتر از فاصله کمتر از زاویه استاندارد، فقط ناراحتیهای چشم را تشدید میکند. بهطور ایدهآل، موقعیت مناسب قراردادن مانیتور، ۱۵ تا ۲۰درجه پائینتر از سطح چشمهاست که ۵۰ تا ۷۰سانتیمتر هم باید از چشمها فاصله داشته باشد. هنوز شواهدی در دست نیست که تأیید کند استفاده از کامپیوتر چشمانمان را درگیر آسیبهای بلندمدت میکند؛ اما استفاده منظم از کامپیوتر ممکن است پیامدهایی مثل افزایش خستگی و فشار بر چشمها ایجاد کند. در ادامه میتوانید تعدادی از نشانههای رایج سندرم بینایی کامپیوتری را ببینید: تاری دید، دوبینی، قرمزی چشم و خشکی آن، التهاب یا سوزش چشم، سردرد، درد گردن یا کمردرد.
علت مبتلاشدن به سندروم بینایی کامپیوتر چیست؟
سندروم بینایی کامپیوتر، هنگامی ایجاد میشود که چشمها و مغز کاربران نسبت به نوشتهها و تصاویری که بر روی نمایشگر کامپیوتر ظاهر میشود رفتار متفاوتی در مقایسه با حروف چاپی از خود نشان میدهند. درواقع نوشتههای روی نمایشگر کامپیوتر به همان دقت یا وضوح نوشتههای کتابها نیستند و درخشندگی و بازتاب صفحه نمایشگر میتواند مشکلاتی در مشاهده افراد ایجاد کند. همچنین کلمات و تصاویر کامپیوتری از نقاط نوری بسیار کوچک با نام “پیکسل” تشکیل میشود که میزان روشنایی آنها در مرکز بیشتر است و از شدت انها در لبه ها کاسته می شود. بنابراین تمرکزکردن چشمهای ما بر روی کاراکترهای کامپیوتری کار دشواریست و چشمها تمایل دارند به سطح کاهش تمرکز بازگردند. دراینصورت چشمها بیاختیار به نقطه استراحت (RPA) رفته و سپس با فشار به حالت تمرکز باز میگردند. این تغییر حالت باعث خستگی ماهیچههای چشم و واردشدن فشار به چشمها میشود که هنگام کار کردن با کامپیوتر و پس از آن اتفاق میافتد. برخی از دلایل ابتلا به سندروم بینایی کامپیوتر یا فشار چشم دیجیتال عبارتند از:
استفادهنکردن منظم از عینک مخصوص مطالعه یا ضدانعکاسی، بالارفتن سن، اصلاحنشدن عیوب چشم، نور ضعیف، نور خیرهکننده صفحه نمایش، قرارگرفتن در وضعیت نامناسب و نداشتن فاصله با صفحه نمایش. بعد از اینکه تشخیص داده شد دچار سندرم بینایی ناشی از کامپیوتر هستید، حتماً باید برای چکاپهای منظم به چشم پزشک مراجعه کنید تا بیناییتان بیشتر از این آسیب نبیند. تجویز پزشکتان ممکن است عینک یا لنزهای تماسی بسته به نیازتان باشد.
درمان سندرم بینایی با چند تغییر ساده در زمان کار با کامپیوتر
هرگونه نورپردازی در محل کارتان که میتواند به صفحه اسکرینتان بتابد تغییر دهید. ضمناً اگر نوری که از پنجرهای نزدیک به اسکرین میتابد مزاحم است، میتوانید جای کامپیوتر خود را تغییر دهید. نور مانیتور را تاجاییکه ممکن است کم کنید. میز کارتان را جوری تنظیم کنید که مانیتور، کمی پایینتر از چشمهایتان باشد و فاصله لازم از چشمهایتان را نیز داشته باشد. هر ۲۰دقیقه از جایتان بلند شوید و ۲۰ثانیه به چیزی که ۲۰ قدم از شما فاصله دارد نگاه کنید (قانون ۲۰، ۲۰، ۲۰) سایز فونتها را تغییر دهید تا مجبور نباشید به چشمهایتان زیاد فشار وارد کنید. تمام این نکات و تغییرات ساده میتوانند در بلندمدت بهخوبی نتیجه بدهند.
چند توصیه سلامتی پشت رایانه:
بهصورت صحیح پشت یک میز کار خود بنشینید. کمر خود را صاف کرده، شانهها را به عقب برده، قسمت فوقانی صفحه نمایشگر باید با چشمان شما دریکراستا قرار گیرد. وقتی مشغول تایپکردن هستید، بدن خود را در یک وضعیت متعادل و مناسب نگه دارید. مچ دستان شما باید اندکی از آرنج شما پائینتر باشد. این عمل از ابتلا بهنوعی سندرم در مچ دست (سندروم تونل کارپال) شما جلوگیری میکند. پاهایتان را از زانو خم کنید؛ طوری که زانو از باسن اندکی بالاتر قرار گیرد. کف پا را صاف روی زمین قرار داده یا روی یک چهارپایه یا زیرپایی مناسب قرار دهید. هر نیم ساعت یکبار از جای خود بلند شوید و با حرکات کششی بدن خود را نرمش دهید یا برای چند لحظه قدم بزنید. از قوزکردن به سمت جلو و روی صفحه کلید خودداری کنید. هر چند لحظه یکبار چند نفس عمیق بکشید. اگر برایتان امکان دارد در هوای آزاد این نفسها را بکشید که مقداری هوای تازه وارد ششهایتان شود.