آتشسوزی، پدیدهای عادی در جهان خواهد شد؟
پژوهشگران میگویند که آتشسوزیهای استرالیا نشاندهنده وضعیت زیست محیطی دشواریست که ممکن است تا پایان قرن حاضر تبدیل به یک پدیده عادی شود. پیشبینی میشود که در آن هنگام دمای هوای جهان سه درجه سانتی گراد بالاتر از دوران پیش از صنعتی شدن باشد، حتی اگر همه کشورها به تعهدات مندرج در توافق پاریس عمل کنند. محققان اداره هواشناسی بریتانیا می گویند که درک عمومی این است که تغییرات آب و هوایی خطر حوادث دشواری را که در هفته های اخیر شاهد آن بودیم افزایش داده است. سال گذشته گرمترین سال ثبت شده در استرالیا بود. محققان بریتانیایی یک تحلیل فشرده درباره تاثیر تغییرات آب و هوایی بر امکان وقوع آتشسوزی در جنگل ها در سرتاسر جهان انجام داده اند. در این پژوهش، ۵۷ مقاله تحقیقی که از سال ۲۰۱۳ چاپ شده بود بررسی شد. همه این تحقیقات نشانگر ارتباط بین تغییرات آب و هوایی و افزایش تعداد و شدت آتشسوزی ها بوده است. در این دوران به دلیل دمای بالا، میزان رطوبت پایین، بارش کم باران و بادهای شدید، احتمال وقوع آتشسوزی بیشتر است.
با گذشت زمان، علایم گرم شدن زمین با عامل انسانی در نقاط مختلف جهان آشکارتر شده است. البته این بررسی می گوید که تشخیص علت دقیق آتشسوزی های شدید استرالیا در ماه های اخیر چندان هم آسان نیست. الگوهای طبیعی آب و هوایی در استرالیا نقش عمده ای در ایجاد شرایط مناسب برای آغاز آتشسوزی در جنگل داشته اند. شرایط موجود در اقیانوس هند و آرام منجر به دوره ای گرم و خشک در سرتاسر استرالیا شده است. البته تغییرات آب و هوایی با منشأ انسانی هم در این میان بی تاثیر نبوده است. به گفته پروفسور ریچارد بتس ( Betts) از اداره هواشناسی بریتانیا، این آتشسوزی ها به طور طبیعی هم روی می داد ولی مطمئن هستیم که دمای آن به دلیل تغییرات آب و هوایی با منشأ انسانی، داغ تر شده است. او در سخنرانی خود به هنگام ارائه تحقیق این اداره گفت که استرالیا اکنون ۱.۴درجه سانتی گراد (یک و چهار دهم) گرمتر از دمای متوسط جهانی در دوران پیش از صنعتی شدن است. هم اکنون جهان یک درجه گرمتر از دهه ۱۸۵۰ میلادی است. حتی اگر برنامه دولت ها برای کاهش تصاعد دی اکسیدکرین عملی شود، جهان در مسیر افزایش سه درجه ای دما تا پایان قرن قرار دارد. کارشناسان دیگری که در این تحقیق شرکت داشته اند می گویند که مردم با دیدن آتشسوزی در جنگل ها و دوره های گرمای شدید، نشانه گرم شدن کره زمین را به «چشم خود می بینند».
افزایش دمای اقیانوسها
در همین حال یک گروه از محققان بینالمللی می گویند که در سال گذشته میلادی دمای اقیانوس ها بالاتر از هر زمان دیگری در طول تاریخ بشر بوده اند. در گزارشی که در نشریه «پیشرفت های علوم جوی» چاپ شده، آمده است که بین سالهای ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۹ و در مقایسه به سهدههپیش از این دوره، اقیانوسها چهار و نیم درجه گرمتر شدهاند. بیشترین گرما را اقیانوس اطلس و جنوبی جذب کردهاند. لیجینگ چنگ، نویسنده ارشد این نشریه، می گوید گه این یافته ها سند دیگری است بر روند گرم شدن کره زمین و تنها توضیح منطقی برای این موضوع، تولید گازهای گلخانهایست. (گازهایی که گرما را جذب و از خود متصاعد می کنند مانند دی اکسیدکربن، اوزون و دی اکسیدنیتروژن). او گفت که گرم شدن کره زمین سبب افزایش آتشسوزیهای فاجعه بار در آمازون، کالیفرنیا و استرالیا شده است.
۲۵ کشته در سهماهگذشته و موج تازه گرما
نیروهای آتشنشان استرالیا فرصت کمی دارند که نفسی تازه کنند؛ گفته میشود موج جدید گرما در روزهای آخر هفته آینده، نفس استرالیا را دوباره تنگ خواهد کرد. گزارشها حاکی از این است که ریزش باران و کاهش درجه حرارت تا اندازهای به یاری آتشنشانانی آمده است که در جنوب شرقی استرالیا برای مهار آتش مشغول فعالیت هستند. با وجود این، موج گرمای بعدی در راه است: گفته میشود که در هفته جاری دمای هوا دوباره تا ۴۰ درجه و حتی بالاتر هم میرسد. سرپرست نیروهای آتشنشانی ایالت «نیو ساوت ولز» (ایالتی در جنوب شرق استرالیا که مرکز آن شهر سیدنی است)، میگوید، بیش از ۲۶۰۰ امدادگر با «شرایط مناسب» به وجودآمده، خود را برای مقابله با خطر آتشسوزیای آماده میکنند که پیشبینی میشود منطقه روز جمعه (۱۰ ژانویه) با آن روبهرو باشد. بیم آن میرود که تا ماهها شعلههای آتش در جنوب شرق استرالیا زبانه بکشد. در مرز ایالت «نیو ساوت ولز» و «ویکتوریا» (ایالتی در جنوب شرق استرالیا که مرکزش شهر ملبورن است)، دو آتشسوزی بزرگ در حال حرکت به سوی همدیگر هستند به گونهای که احتمال پدید آمدن آتشسوزی عظیمی میرود. در شهر ساحلی مالاکوتا، منطقهای در شرق ایالت ویکتوریا، صدها نفر محصور در آتش، هنوز در انتظار رسیدن کشتیهایی هستند که قرار است آنها را از منطقه خطر دور کنند.
خسارتهای مالی وارد شده تا کنون
آتشسوزیها در استرالیا از تقریبا ماه اکتبر تا کنون، دست کم ۲۵ کشته بر جا گذاشته، بیش از ۲۰۰۰ خانه ویران شده و مساحتی بیش از ۱۰میلیونهکتار در آتش سوخته است. در اثر خسارتهای ناشی از آتشسوزی، بیمه تاکنون درخواستهایی برای جبران هزینهها تا ۷۰۰ میلیون دلار استرالیا (برابر با ۴۳۰میلیونیورو) دریافت کرده است. طبق گزارش اتحادیه شرکتهای بیمه استرالیا، تاکنون تقریبا ۹۰۰۰ مورد گزارش خسارت به دست بیمهها رسیده است. البته پیشبینی میشود که این شمار به میزان قابل توجهی در روزهای آینده افزایش یابد.
آمریکا پیشنهاد کمک داده است
بر پایه اطلاعات منتشر شده از سوی کاخ سفید، دونالد ترامپ؛ رئیسجمهوری آمریکا، در گفتوگویی تلفنی با اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا، در مورد حوادث اخیر در این کشور، ابراز نگرانی و همدردی کرده است. ترامپ به دولت استرالیا پیشنهاد کمک و پشتیبانی برای مقابله با آتش داده است. برخی چهرههای مشهور هم نسبت به آتشسوزیهای گسترده در استرالیا واکنش نشان داده و با مردم این منطقه همدردی کردهاند. کریس همسورث، بازیگر استرالیایی، از اهدای یک میلیون دلار استرالیا (۶۲۰ هزار یورو) برای این منظور خبر داده است.
آیا اپن استرالیا امسال برگزار میشود؟
ابعاد آتشسوزیهای استرالیا بهحدیست که حتی بر برگزاری نخستین مسابقات تنیس «گرند اسلم» سال در این کشور هم سایه انداخته، به گونهای که حتی احتمال میرود به دلیل دود شدید، مسابقات تنیس آزاد استرالیا به تعویق بیفتد. مسابقات تنیس آزاد استرالیا یکی از چهار «گرند اسلم» (مهمترین مسابقات تنیس سال) است که ژانویه هر سال در ملبورن برگزار میشود. کریگ تِیلی، سرپرست فدراسیون تنیس استرالیا و مدیر برگزاری اپن استرالیا اما با «مساعد» خواندن شرایط آب و هوایی بر پایه پیشبینیها، اعلام کرده که خطری شهروندان و شرکتکنندگان در ملبورن را در روز ۲۰ ژانویه (تاریخ آغاز مسابقات) تهدید نمیکند. به گفتهی تیلی، کیفیت هوا پیوسته در دست بررسی است و سازمانهای ذیربط با کارشناسان بهداشتی و صاحبنظران دیگر حوزهها همکاری تنگاتنگی دارند. سرپرست فدراسیون تنیس استرالیا تأکید کرده است که سلامتی و امنیت بازیکنان، پرسنل و تماشاچیهای بازیها، مهمترین اولویت برگزارکنندگان این مسابقات است.
دودهایی که تا نیوزیلند و آسمان شیلی رفتهاند
تودههای عظیم دود ناشی از آتشسوزی در این میان بر فراز دریای تاسمان (بخشی از آبهای اقیانوس آرام جنوبی) تا نیوزیلند هم کشیده شده و در آنجا در بسیاری نقاط، آسمان را به رنگ نارنجی درآوردهاند. یک انیمیشن کامپیوتری که بر پایه دادههای ناسا توسط یک سازمان هواشناسی طراحی شده است، نشان میدهد که نخستین تودههای دود به آمریکای جنوبی رسیدهاند. گزارش شده که آسمان شیلی و آرژانتین هم به رنگ سرخ درآمده است. مسئولان هواشناسی شیلی با اشاره به حجم دود که بر پایه اظهارات آنها در ارتفاع ۶۰۰۰ متری است، میگویند، خطری شهروندان این کشور را تهدید نمیکند. دولت نیوزیلند با ارسال آتشنشان و نیروهای نظامی به استرالیا، این کشور را در مهار آتش یاری میکند. بر پایه گزارشهای منتشر شده از سوی مقامات نیوزیلندی، جنگلسوزی در بخش شمالی نیوزیلند در مساحتی به وسعت ۳۵۰ هکتار، تحت کنترل در آمده است.