بحران مشکلات اقتصادی و فوت اطرافیان

دانشیار روانشناسی سلامت دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی تصریح کرد: «رفتار دولتمردان با جامعه به هر میزان که بر اساس بیان واقعیت‌ها باشد و شفافیت در اطلاع‌رسانی را مدنظر قرار دهد و به هر میزان که در خصوص ابعاد قضیه و اتخاذ روش‌ها، مسئولیت‌پذیری بالایی داشته باشند، به شدت بر رفتار مردم تاثیر می‌گذارد، مردم واقع‌بینانه‌تر با خطر مواجه می‌شوند و یک اتفاق نظری بین مردم و مسئولان به وجود می‌آید». به‌گزارش شفقنا؛ دکتر حمید پورشریفی، در خصوص ماهیت بحران، در شرایط کرونایی، گفت: «ابتدا اجازه بدهید تعریفی از بحران داشته باشیم. بحران زمانی اتفاق می‌افتد که استرس بسیار شدیدی را تجربه می‌کنیم که روش‌های مقابله قبلی ما نمی‌تواند پاسخگو باشد در نتیجه تعادل روانی ما بهم می‌خورد و در چنین شرایطی، فرد برای سازگار شدن، با مشکلات بسیار جدی مواجه می‌شود. با این تعریف می‌توانیم بگوییم که این ویروس برای بخشی از اعضای جامعه حکم بحران را دارد و الزاما برای همه اعضای جامعه این گونه نیست». او درادامه افزود: «طبیعتا اگر خانواده‌ای امکانات مالی دارد، در خانواده او کسی آسیبی ندیده و تعاملات در جریان است طبیعتا احساس بحران ندارند و این ایام ممکن است برای آنها ایام هرچه بیشتر با هم بودن تلقی شود. اما در نقطه مقابل، خانواده‌ای باشد که افرادی در آن بیمار شده و حتی فوتی اتفاق افتاده باشد و درعین حال به لحاظ امکانات اقتصادی محدودیت‌های بیشتری دارند و تحمل قرنطینه خانگی برای آنها سخت است و در عین حال به درجاتی از اضطراب دچار هستند، می توان گفت برای چنین افرادی شرایط عملا یک بحران است». دانشیار روانشناسی سلامت دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی در رابطه با تاثیر کرونا بر زندگی فردی و اجتماعی جامعه، اظهار کرد: «ممکن است ادراک افراد از این بحران متفاوت باشد. من پیشنهاد می‌کنم مردم بحث ویژه «خبرنامه انجمن روانشاسی ایران» را مراجعه کنند و مباحث مربوط به اینکه رفتار ما در رابطه با کرونا چه هزینه و چه منفعت هایی را دارد را مورد توجه قرار دهند. اما در این میان متغیری که بسیار مهم بوده بحث «ادراک خطر» افراد است. افراد به لحاظ ادراک خطر در سه گروه قرار دارند؛ گروه اول افرادی هستند که خطر را در سطح پایین ارزیابی می‌کنند؛ گروه دوم افرادی که خطر را در سطح متوسط و دسته سوم هم فرادی هستند که خطر را بسیار در سطح بالا ارزیابی می‌کنند». پورشریفی افزود: «شواهد گویای این است افرادی که خطر را خیلی پایین و یا خیلی در سطح بالا ارزیابی می کنند رفتار سازگارانه‌ای نخواهند داشت و ممکن است حالات هیجانی و اضطرابی بیشتری را تجربه کنند و حتی انجام توصیه‌ها هم به درستی در آنها اتفاق نیفتد. «ناچیز انگاری» و «فاجعه انگاری»، باعث می شود فرد توصیه‌ها را یا انجام ندهد و یا به شدت انجام دهد و در نتیجه مقابله کارآمدی نداشته باشد. در نتیجه بهترین حالت این است که افراد ادراک خطر متوسطی داشته باشند. واقعیت این است ویروسی وجود دارد که گشندگی این ویروس اگرچه به اندازه ویروس‌های دیگر از این خانواده نیست ولی به لحاظ شیوع بالایی که دارد، می تواند آسیب های جدی را ایجاد کند». او در خصوص تاثیر رفتار رسانه ها و مسوولین در رفتار مردم برای مقابله با کرونا، اظهار کرد: «رفتار رسانه، دولتمردان، هنرمندان و سلبریتی‌ها در ادراک و نوع رفتار جامعه تاثیرگذار است. رفتار دولتمردان با جامعه به هر میزان که بر اساس بیان واقعیت‌ها باشد و شفافیت در اطلاع‌رسانی را مدنظر قرار دهد و به هر میزان که در خصوص ابعاد قضیه و اتخاذ روش‌ها، مسوولیت پذیری بالایی داشته باشند، به‌شدت بر رفتار مردم تاثیر می‌گذارد، مردم واقع بینانه تر با خطر مواجه می‌شوند و یک اتفاق نظری بین مردم و مسوولان به وجود می‌آید. درحال حاضر به شدت برای مقابله با کرونا به هم آوایی مردم و مسوولان و در عین حال به هم آوایی بین کشورها نیاز داریم و این مستلزم این است که با مسوولیت پذیری بالایی عمل کنیم». پورشریفی بیان کرد: «به نظر می‌رسد تا چند هفته قبل، تعداد افرادی که هنوز خطر کرونا را جدی نگرفته بودند بیشتر بود و بخشی از این امر هم به این مساله باز می‌گشت که برخی از مسئولان محدودیت‌های جدی را اتخاذ نمی‌کردند، ولی بعد از اینکه محدودیت‌ها جدی شد، مسئولیت پذیری در سطح جامعه هم بالا رفت و با اینکه عملا اقدام نظامی و انتظامی خیلی بارزی وجود نداشت، شاهد خلوت بودن سطح شهر هستیم و این نشان می‌دهد که خوشبختانه بیشتر مردم از ادراک خطر مناسب برخوردار شده‌اند». او با توصیه بر ارتباط مردم با سامانه‌های روانشناسی، گفت: «متاسفانه بخشی از جامعه بر اثر کرونا عزیزی را از دست داده‌اند و با مخاطراتی مواجه شدند و در این زمینه سامانه‌هایی فعال هستند که به مردم کمک می‌کنند؛ سامانه ۴۰۳۰ آماده پاسخگویی است و اگر افراد کد ۸ را فعال کنند بیش از ۶۰۰ نفر از روانشناسان برای پاسخگویی به سوالات شهروندان مستقر هستند و در عین حال اطلاعات درست و اصولی را در اختیار مردم قرار خواهند داد. همچنین مشاوره تلفنی سازمان بهزیستی ۱۴۸۰ که از قبل هم فعال بود الان به صورت اختصاصی بیشتر بر کرونا متمرکز شده است که همه مردم خصوصا کسانی که با مخاطرات بیشتری مواجه شدند می‌توانند با این سامانه در ارتباط باشند». پورشریفی ادامه داد: «مردم باید توجه داشته باشند که همه کرونا را در حد شدید تجربه نمی‌کنند و همچنین هر کسی که کرونا می‌گیرد فوت نمی‌کند، چراکه تعداد افرادی که بهبود یافته‌اند کم نیستند. اگرچه درمانی برای کرونا نیست ولی شواهد نشان می‌دهد افرادی که کرونا می گیرند اگر رعایت کنند که آن را به دیگران منتقل نکنند و در عین حال در قرنطینه خانگی سعی کنند ضمن گوش کردن به توصیه‌های پزشکی، سیستم ایمنی خود را بهبود ببخشند، این وضعیت سپری خواهد شد و افرادی که آسیب پذیری جدی دارند نیازمند مداخلات پزشکی هستند و حتی بخشی از آنها بدون ضرورت بستری شدن در بیمارستان دوران کرونا را سپری می‌کنند». دانشیار روانشناسی سلامت دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی در رابطه با بهره‌گیری از قرنطینه خانگی در راستای غنای فکری و انسجام بیشتر خانواده‌ها، خاطرنشان کرد: «یکی از مسایل مهم در مواجهه با کرونا، نوع نگاه ما به شرایط است. اگر نگاه ما، نگاه تهدید باشد نمی توانیم از مزیت آن استفاده کنیم اما اگر نگاهمان بر اساس فرصت باشد اوضاع فرق خواهد کرد. اگر از ابتدا نگاهمان این باشد که قرنطینه را فاجعه بدانیم امکان اینکه بتوانیم از قرنطینه بهره مفید ببریم خیلی کم است. پس باید بپذیریم محدودیت‌هایی وجود دارد و بپذیریم که همه چیز در اختیار ما نیست و در این موقع است که می‌توانیم بهترین استفاده را ببریم و از این فرصت برای افزایش صمیمیت با خانواده استفاده کنیم. همین فرایند فکر کردن مشترک برای اینکه اوضاع را چگونه مدیریت کنیم، بر صمیمت می افزاید. مهم این است که نگاه به قرنطینه، به‌عنوان فرصت با هم بودن و یک نگاه آموزشی باشد».