سفر به ماه؛ این‌بار با تیم چهارنفره «آرتمیس II»
سروناز بهبهانی
«آرتمیس II» دومین برنامه برنامه‌ریزی‌شده عملیاتی «ناسا» از برنامه فضایی «آرتمیس» و نخستین مأموریت سرنشین‌دار برنامه‌ریزی‌شده «ناسا» به‌وسیله فضاپیمای «اوریون» است که با کمک سامانه یک‌بارمصرف پرتابِ سامانه پرتاب فضایی، در نوامبر ۲۰۲۴ عملیاتی خواهد شد. این‌برنامه در‌راستای انجام پرواز کنارِ قمری فضاپیمای «اوریون» به ماه؛ شامل پروازهای رفت‌وبرگشتی به زمین است. این، اولین عملیات برنامه‌ریزی‌شده خارج‌از‌مدارِ پایینیِ زمین، از زمان پرواز «آپولو ۱۷» در سال ۱۹۷۲ است. به‌گفته برخی؛ نام «آرتمیس» از بانوی دریانوردی که در دومین حمله «خشایارشا» به یونان به‌عنوان دریاسالار وی جنگید، گرفته شده است. این مأموریت، پیش‌تر با‌عنوان «عملیات اکتشاف -۲» (EM-2) شناخته می‌شد و پس از معرفی رسمیT به «برنامه فضایی آرتمیس» تغییر نام یافت. هدف اصلی مأموریت یادشده، جمع‌آوری نمونه‌هایی از سیارکی به‌دام‌افتاده در مدار ماه مرکزی‌ست. پیش‌تر چنین پروژه‌ای با نام «مأموریت تغییر مسیر سیارک» در‌دست‌انجام بود که لغو شد. «آرتمیس II» یک خدمه چهارنفره را در یک پرواز آزمایشی به ماه می‌فرستد؛ اما این مأموریت فقط به مدار ماه فرستاده خواهد شد و روی ماه فرود نخواهد آمد.
«آژانس فضایی ایالات‌متحده» (NASA)، از خدمه چهارنفره مأموریت آتیِ خود در اطراف ماه، پرده‌برداری کرده است؛ تیمی که شامل اولین زن، اولین فرد رنگین‌پوست و اولین کانادایی‌ست که برای مأموریت ماه تعیین شده‌اند. رسانه Al Jazeera در گزارش ۳ آوریل ۲۰۲۳ دراین‌باره آورده است: در مراسمی در «هیوستون» (تگزاس) «ناسا» اعلام کرد که «رید ویسمن»، «ویکتور گلوور»، «کریستیانا هاموک کوک» و «جرمی هانسن» مأموریت «آرتمیس II» را برای یک پرواز ۱۰روزه انجام خواهند داد که اولین سفر این آژانس به ماه، درطول نیم‌قرن است. «ونسا ویچ» (مدیر مرکز فضایی «جانسون») در بیانیه‌ای اعلام کرد: «برای اولین‌بار در بیش از ۵۰سال، این‌افراد -خدمه Artemis II- اولین انسان‌هایی خواهند بود که به مجاورت ماه پرواز می‌کنند». این پرتاب که برای سال ۲۰۲۴ برنامه‌ریزی شده، دومین پرتاب در برنامه Artemis است؛ ابتکاری چندملیتی برای «حضور طولانی‌مدت در ماه». آخرین‌باری که یک فضاپیمای سرنشین‌دار به ماه نزدیک شد، در سال ۱۹۷۲ و به‌عنوان بخشی از برنامه «آپولو» ناسا بود. «ویچ» گفت: «این مأموریت، راه را برای گسترش اکتشافات عمقیِ انسان در فضا هموار؛ و فرصت‌های جدیدی را برای یافته‌های علمی، تجاری، صنعتی و مشارکت‌های دانشگاهی ارائه می‌کند». او تیم انتخابی را «بهترین‌ها» نامید که شامل سه کهنه‌سرباز سفرهای فضایی از «ایالات‌متحده» بوده («ویسمن»، «گلوور»، «کوک») و هر‌سه، با پرواز «آرتمیس» دومین سفرشان را به فضا دارند. «کوک» قبلاً به‌خاطر کسب چند عنوان «اولی» در اقدامات فضایی، تیتر یک روزنامه‌ها شده بود. او به‌عنوان یک مهندس پرواز، رکورد طولانی‌ترین پرواز فضایی منفرد توسط یک زن را دارد و در اولین پیاده‌روی فضایی کاملاً زنانه، شرکت کرد. درهمین‌حال، «گلوور» قرار است اولین فرد رنگین‌پوستی باشد که در سفر به ماه شرکت می‌کند. او که عضو سابق قانون‌گذار در سنای «ایالات‌متحده» است، اخیراً طی مأموریت SpaceX Crew-1 در ۲۰۲۱ خلبان بوده و به‌عنوان دومین فرمانده در‌این‌پرواز خدمت می‌کرد. سومین آمریکایی (ویسمن) به‌عنوان مهندس پرواز در ایستگاه فضایی بین‌المللی خدمت کرده و ۱۶۵روز را نیز در مدار گذرانده و نزدیک به ۱۳ساعت را به‌عنوان ارشدِ یک راهپیمای فضایی به‌ثبت رسانده است. اولین فضانورد کانادایی که به یک «پرواز به‌سوی ماه»، به آمریکایی‌ها پیوسته، «هانسن» است. این خلبان سابق جنگنده که متولد «انتاریو» است؛ اولین سفر خود را به فضا، پس از دوران خدمت نظامی‌اش (مدتی به‌عنوان سرهنگ در نیروهای مسلح کانادا بود) انجام خواهد داد. «هنسن» در سخنرانی روز معارفه، «نگرش ما می‌توانیم» در دولت کشورش را به‌دلیل اجازه‌دادن به او برای پیوستن به مأموریت و نیز «اشتیاق همکاری» فرامرزی را تحسین کرد و گفت: «از ذهن هیچ‌یک‌از عبور نکرده که ایالات‌متحده می‌تواند به‌تنهایی این سفر را انجام دهد؛ اما آن‌ها انتخابی عامدانه برای خلق تیمی بین‌المللی انجام داده‌اند؛ و این، مدیریتِ واقعی‌ست». انتظار می‌رود این تیم چهارنفره بیش از ۲٫۲میلیون‌کیلومتر را در حین چرخش به دور ماه طی کنند که نشانگر نزدیک‌ترین دسترسی به این کُره، از زمان مأموریت «آپولو ۱۷» است. اعضای خدمه «ایالات‌متحده» از میان ۴۱ فضانورد فعال انتخاب شدند؛ درحالی‌که «کانادا» درابتدا چهار نامزد را معرفی کرد. در‌پی اطلاع‌رسانی «ناسا»، رئیس‌جمهوری «ایالات‌متحده» (جو بایدن) با فضانوردان تماس گرفت و به آن‌ها تبریک گفت و از خدمات آن‌ها تشکر کرد. درحالی‌که سفر آن‌ها شامل پیاده‌روی بر سطح کره ماه نمی‌شود، سفر «آرتمیس II» آن‌ها را ۳۷۰۰۰۰کیلومتر فراتر از سطح زمین خواهد بُرد؛ مسافتی قابل‌توجه از زمانی‌که «ناسا» بر سفرهای اکتشافی با فضاپیماهای سرنشین‌دار در مدار پایین زمین تمرکز کرده است. درمقایسه بد نیست بدانید: «ایستگاه فضایی بین‌المللی» (ISS)، تنها ۴۲۰کیلومتر بالاتر از سطح زمین قرار دارد! این فضانوردان، هنگامی‌که در فضا هستند، مانورهایی را خواهند داشت و سیستم‌های پشتیبانی از حیات را روی فضاپیمای «اوریون»؛ کپسولی که برای پرواز سرنشین‌دار طراحی شده است، آزمایش می‌کنند. اگر مأموریت موفقیت‌آمیز باشد، «ناسا» سومین پرواز «آرتمیس» را در برنامه خواهد گنجاند که شامل فرود روی سطح ماه نیز خواهد بود. انتظار می‌رود که مأموریت «آرتمیس III» یک فضانورد زن و یک فضانورد رنگین‌پوست را نیز حمل کند. پیش‌ازاین، همه ۱۲ عضو برنامه «آپولو» که پا به ماه گذاشته‌اند، مردان سفیدپوست بودند. «گلوور» طی سخنانش در روز معارفه درمورد مسائل مربوط به «وحدت و تفرقه» صحبت کرد و گفت: «دعا می‌کنم که خداوند به این مأموریت برکت دهد. همچنین دعا می‌کنم بتوانیم به‌عنوان منبع الهام برای همکاری و صلح نه‌فقط بین ملت‌ها؛ بلکه در کشور خودمان، خدمت کنیم». برنامه «آرتمیس» یک ابتکار مشترک بین آژانس‌های هوافضای آمریکا، کانادا، ژاپن و اروپاست. اولین مأموریت بدون سرنشین آن، پس از ماه‌ها تأخیر در نوامبر ۲۰۲۲ آغاز شد و قبل‌ازاینکه در اقیانوس آرام در سواحل «کالیفرنیا» فرود آید، دو پرواز به ماه را باموفقیت انجام داد. مانند اولین مأموریت «آرتمیس»، این فضاپیما نیز از «مرکز فضایی کندی» در «فلوریدا» (ایالات‌متحده) بلند خواهند شد. «ناسا» گفته است که آموخته‌ها از دل پروازهای آتی «آرتمیس» به آژانس کمک می‌کند تا برای «جهش غول‌پیکر بعدی: ارسال اولین فضانوردان به مریخ» آماده شود. «بیل نلسون» (مدیر ناسا، فضانورد و سناتور سابق)، در بیانیه آژانس گفت: «خدمه Artemis II نماینده هزاران‌نفر هستند که به‌شکلی خستگی‌ناپذیر، برای رساندن ما به ستاره‌ها تلاش می‌کنند. با‌هم درحال‌آغاز دوره جدیدی از اکتشاف برای نسل تازه شکارچیان ستاره و رؤیا هستیم؛ نسل آرتمیس!»