عزالدین قسام؛ پدر جنگ‌های چریکی فلسطین
از روزی‌که حماسه «طوفان الاقصی» توسط نیروهای مقاومت فلسطینی خلق شد، باز نام گردان‌هایِ «عزالدین قسام» بر سر زبان رسانه‌ها افتاده است؛ اما به‌راستی «عزالدین قسام» کیست که نامش روی شاخه نظامی «حماس» گذاشته شده و هربار عملیاتی علیه رژیم صهیونیستی صورت می‌گیرد، یاد او تداعی می‌شود؟
«شیخ عزالدین قسام» سال ۱۸۷۱ در روستایی کوهستانی نزدیک شهر «لاذقیه» (در سوریه) به‌دنیا آمد و همان‌جا بزرگ شد. آن‌طورکه در کتب تاریخی ثبت شده است، «شیخ عزالدین القسام» به حزب «استقلال عربی» وابسته بود و در «الازهر» (در مصر) تحصیل کرد و به‌شدت تحت‌تأثیر تعالیم «شیخ محمد عبده» قرار گرفت و در «مصر» به «جنبش ملی مخالف بریتانیا» پیوست. هم‌زمان با تدریس، با گروه‌های مبارزاتی نیز در‌تماس بود. ابتدا به گروه «عمر بیطار» پیوست؛ بعد در شمال «سوریه»، همراهِ «شیخ صالح علی» علیه نیروهای فرانسوی جنگید. بعد از بازگشت از «مصر»، فعالیت‌های سیاسی را ازمنظر ادغام تربیت دینی با اهداف ملی آغاز و اولین تظاهرات درحمایت‌از مقاومت مردم «لیبی» در برابر اشغالگری «ایتالیا» را رهبری کرد. «شیخ قسام» همچنین از انقلاب «جبل صهیون» به‌رهبری «عمر البیطار» حمایت کرد و نیروهای فرانسوی، حکم غیابی اعدام وی را صادر کردند. پس از شکست این انقلاب در سال ۱۹۲۱ به‌همراه برخی از رفقای خود به «فلسطین» بازگشت و «مسجد استقلال» در محله قدیمی «حیفا» را به‌عنوان مقرش برگزید. «قسام» از همین مکان دعوت به مبارزه با استعمار «انگلیس» را پس از پیوستن به «جمعیت جوانان مسلمان» آغاز کرد و در ۱۹۲۶، رئیس این جمعیت شد. او نقشی قابل‌توجه در ترغیب فلسطینیان به مبارزه علیه استعمار و بعد، اشغالگری «اسرائیل» ایفا کرد؛ تااینکه به یکی از چهره‌های برجسته و نماد مقاومت عربی و اسلامی تبدیل شد. فلسطینیان از وی به‌عنوان «رهبر مجاهدین» یاد می‌کنند. پس از موج مهاجرت یهودیان به «فلسطین» و بالاگرفتن روند حوادث در ۱۹۳۵، «شیخ قسام» پس از انتقال به «جنین»، همه اعراب را به اتحاد برای مبارزه با گسترش سیاست‌های توسعه‌طلبانه «اسرائیل» فراخواند و هسته‌های مخفی تشکیل داده و به جمع‌آوری کمک‌های مالی از مردم برای خرید اسلحه روی آورد. «شیخ قسام» پس از رهبری انقلاب علیه «بریتانیا» و گسترش دامنه صهیونیست‌ها، از یک روستا به روستای دیگر «فلسطین» نقل‌مکان می‌کرد. آخرین روستا نیز «شیخ زاید» بود که در ۱۹۳۵ از روستای «البارد» از دست نیروهای انگلیسی متواری به آنجا پناهنده شده بود. در 19 نوامبر 1935 نیروهای انگلیسی، «شیخ قسام» و گروهش را محاصره کرده و از وی خواستند خود را تسلیم کند؛ اما مخالفت کرده و با آن‌ها درگیر شد. نبرد نابرابر بین نیروهای انگلیسی و «شیخ قسام» و گروهش شش‌ساعت طول کشید و نهایتاً نیز با شهادت وی به‌پایان رسید. امروزه نام «عزالدین قسام» بر روی شاخه نظامی گروه «حماس» است و هربارکه علیه رژیم صهیونیستی اقدامی صورت می‌گیرد، نام و یاد او تداعی‌گر می‌شود. مسیر نهضت اسلامی و مقاومت ملل مسلمان در برابر استعمار سلطه‌گران توسط کسانی شکل‌گرفته که امروزه بین ما نیستند؛ اما سایه تنومند درخت مقاومتی که نهالش را آنان با دست پرتوانشان کاشتند، بر روی سر اشغالگران و بیگانگان، چنان سنگین آمده؛ که فرار، تنها راهی‌ست که پیش‌روی خود می‌بینند.
فارس