دانستنی‌های سفر به گرگان
«گرگان» مرکز استان «گلستان»، در شمال‌شرقی کشورِ است. «گرگان» فعلی، در قدیم «استرآباد» نامیده می‌شد اما «گرگان» قدیم که «جرجان» خوانده می‌شد، شهری آباد، در نزدیکی «گنبدکاووس» امروزی بود ولی الآن فقط ویرانه‌هایی از آن باقی‌ست. در زبان پهلوی منطقه «گرگان» را «ورکان» یا «وهرکانه» و در زبان یونانی «هیرکانیا» و در زبان عربی «جرجان» می‌گفتند. اولین کاوش‌ها درحدود سال 1841 در زیر تپه‌ای مصنوعی در نزدیکی شهر «گرگان» انجام و خزانه معروف «استرآباد» در آن کشف شد. کارشناسان برخی اشیای موجود در‌آن‌خزانه را که شباهت بسیار با کشفیات «تپه حصار» (دامغان) داشته متعلق به هزاره سوم پیش‌ازمیلاد دانسته‌اند. در دوره ساسانیان دیوار تدافعی بزرگی دراین‌منطقه به‌نام «دیوار بزرگ گرگان» ساختند که توسط باستان‌شناسان انگلیسی به «مار سرخ» شهرت یافت. این دیوار بزرگ در سده 5 میلادی تکمیل شد و بیانگر صنعت پیشرفته تدافعی آن‌دوران است. «دیوار دفاعی گرگان» که طولانی‌ترین اثر معماری ایران باستان است در مدت 90سال ساخته شد. «دیوار بزرگ گرگان» بعد از «دیوار چین» (6000کیلومتر) و «سمیز آلمان» (548کیلومتر) بزرگ‌ترین دیوار جهان است. شهر «گرگان» کهن (در نزدیکی «گنبدکاووس» امروزی) در زمان حمله مغول ویران و مرکز منطقه «گرگان» به «استرآباد» منتقل شد. زبان مردم منطقه «گرگان» در سده‌های گذشته گویشی از ریشه زبان پارتی بود. نمونه‌هایی از گویش قدیم گرگانی در نوشتارهای فرقه حروفیه به‌جا مانده است. این‌شهر ازنظر جغرافیایی از شرق به «علی‌آباد کتول»، از شمال به «آق‌قلا»، از غرب به «کردکوی»، از شمال‌غربی به «بندر ترکمن» و از جنوب به «رشته‌کوه البرز» محدود است. آب‌وهوای معتدل دارد؛ هرچند تابستان‌های آن نسبتاً گرم و شرجی‌ست. اقلیم منطقه گوناگون و متنوع است و کوه، جنگل و چمنزار، جلگه و دشت، بیابان و شوره‌زار، دریا و خلیج، رودخانه و تالاب و زمین کشاورزی را شامل می‌شود. اکثریت جمعیت «گرگان» پارسی‌زبان هستند. این‌شهر با طبیعت جذاب و تماشایی که دارد، گردشگران بسیاری را به‌خود جذب می‌کند. اقلیم «گرگان» بسیار متنوع است و کوه و جنگل یا جلگه و بیابان در آن یافت می‌شود. تابستان «گرگان» گرم و مرطوب است. میانگین دمای سالانه‌اش ۱۷درجه و میانگین بارش سالانه آن ۶۰۰ تا ۷۵۰میلی‌متر است. بدون‌تردید طبیعت «گرگان» بسیار رنگارنگ و زیباست و جذابیت‌های طبیعی «گرگان» متنوع و جذاب هستند. «پارک جنگلی ناهارخوران» یکی از معروف‌ترین مقاصد طبیعی و جاهای دیدنی «گرگان» محسوب می‌شود. «جنگل النگدره»، «جنگل توسکستان»، کمی‌دورتر از مرکز «دریاچه توشن»، «روستای زیارت»، «تپه تاریخی تورنگ‌تپه» قرار دارند؛ و بازهم دورتر از شهر «آبشار رنگو»، «بشار نومل» و «منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما» بسیار دیدنی هستند. چنانچه به تاریخ و معماری علاقه‌مند باشید، می‌توانید از «بازار نعل‌بندان»، «کاخ‌موزه گرگان»، «مدرسه عمادیه»، «مسجد جامع»، «کاروانسرای قزلق»، «خانه باقری»، «خانه تقوی‌ها»، «خانه امیر لطیفی»، «باغ روس‌ها» و «کاخ آقا محمدخان قاجار» دیدن کنید. در «گرگان» مانند بیشتر شهرهای ایران هم بازار قدیمی وجود دارد و هم مرکز خرید امروزی. اگر قدم‌زدن در بازار و خریدکردن با حال‌وهوای قدیمی را می‌پسندید، «بازار قدیمی نعل‌بندان» را از دست ندهید. «بازار گوشت و ماهی گرگان» برای خرید ماهی تازه بهترین گزینه است. مگر می‌شود سفر کرد و بدون سوغات به وطن بازگشت؟ در «گرگان» سوغات خوش‌مزه فراوان است. نان خرمایی، نان زنجبیلی، قطاب، نان پادرازی، لوزی، قطاب، سرغربیلی و حلوا آماج؛ از معروف‌ترین خوش‌مزه‌های «گرگان» هستند. خیلی‌ها دوست دارند در خانه صنایع‌دستی داشته باشند و کادو هم بدهند؛ پشتی ترکمنی، جاجیم، قالی و قالیچه و صنایع‌دستی روستایی نیز از سوغاتی‌های غیرخوراکی آن هستند. در «گرگان» مثل اکثر شهرهای شمالی، سفره‌ای از رنگ انتظارتان را می‌کشد؛ سفره‌ای با انواع خورشت‌ها و خوراک‌ها، ترشی‌ها و دسرها. از غذاهای محلی باید به «خورشت ساک»، «فسنجان خارش»، «ماش پتی خارش»، «قیمه خارش»، «باقلا پته»، «کئی ترشک»، «اسپناق خارش» و «بانجام خارش» اشاره کرد.