دانستنی‌های سفر به جیرُفت
«جیرفت» شهری در جنوب استان «کرمان» است. این‌شهر در دره‌ای پهن قرار گرفته و دارای موقعیتی دشتی و کوهستانی‌ست و به‌دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و طبیعی به «هند ایران» شهرت دارد. «جیرفت» علاوه‌بر داشتنِ طبیعت بی‌نظیر؛ دارای تاریخ و فرهنگی کهن و باستانی‌ست که چندی‌پیش اکتشافات باستان‌شناسان دراین‌شهر، بسیاری از ادعاهای تاریخی را دچار شک کرد؛ اما دراصل تمدن بین‌النهرین (میان‌رودان) از تمدن «جیرفت» قدیمی‌تر است. «جیرفت»، از شهرهای کمترشناخته‌شده میان گردشگران داخلی و خارجی‌ست. این‌شهر، «قطب اول تولید هندوانه در ایران» به‌شمار می‌رود. در «جیرفت»، به‌واسطه حاصلخیزی و پتانسیل اقتصادی بالا، زمین قیمت نسبتاً زیادی دارد. دراین‌شهر به‌عنوان یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران، ۲۰۰نوع محصول زراعی، دامی و باغی تولید می‌شود. شهر «جیرفت» را ازلحاظ زبانی می‌توان به سه نقطه «کوهستانی جبالبارز»، «کوهستانی ساردوئیه» و «جیرفت مرکزی» تقسیم کرد. در «جبالبارز» لهجه جبالبارزی و در «ساردوئیه» لهجه ساردوئی رواج دارد. این دو لهجه میان گویشوران به‌آسانی از هم تمییز داده می‌شوند. بیشتر واژگانشان با فارسی مشترک است یا تغییر آوایی در آن‌ها صورت گرفته و تعدادی از لغات رایج میان آن‌ها مختص همان نواحی‌ست. «جیرفت» ۷۲۰متر از سطح دریا ارتفاع دارد و به‌دلیل این ارتفاع کم و وقوع در عرض‌های جنوبی کشور دارای تابستان‌های گرم و نسبتاً مرطوب و زمستان‌هایی معتدل و کوتاه است. کوه‌های «جیرفت» دنباله رشته‌کوه «زاگرس» هستند. درطول‌سال این‌شهر تحت‌تأثیر وزش بادهای منطقه‌ای و برون‌منطقه‌ای متنوعی قرار می‌گیرد که آب‌وهوایش را دستخوش تغییر می‌کند. در «جیرفت» رودهای فصلی و دائمی زیادی در‌جریان‌اند. «جیرفت» یکی از کهن‌ترین شهرهای ایران محسوب می‌شود. پس از کشف «زیگورات» و کتیبه‌های آجری (به‌خطی ناشناخته)، این‌منطقه به «بهشت باستان‌شناسان» شهرت پیدا کرد. همچنین مطالعات نشان می‌دهد در گذشته «جیرفت» بزرگ‌ترین مرکز تجاری جهان بوده. «جیرفت» در دوران پس‌ازاسلام کشمکش‌های تاریخی بسیار به‌خود دید. در دوره سلجوقی، بر آبادانی این‌منطقه با ساخت کاروان‌سراها، مدارس و مساجد متعدد افزوده شد. قبل از حمله مغول یکی از شهرهای آباد و ثروتمند جهان اسلام بود و پس از حمله آن‌ها به‌کلی ویران شد. از مشهورترین و شاخص‌ترین سوغات و صنایع‌دستی «جیرفت» می‌توان به «قالی گل‌سرخ» اشاره کرد که صادراتش در جهان شهرت بسیار دارد و قدمتش به ۳۰۰سال می‌رسد. «سفالگری، حصیربافی، پلاس‌بافی، خورجین و گلیم، آینه‌دوزی و سفره‌بافی» از دیگر صنایع‌دستی این‌منطقه هستند. تراش سنگ‌های قیمتی که در هزاره سوم پیش‌ازمیلاد در «جیرفت» منسوخ شده بود، دوباره به‌یاد مردان و زنان باستان شهر «جیرفت» به‌عنوان سوغات و صنایع‌دستی رواج پیدا کرده است. غذاهای محلی «جیرفت» همانند سایر غذاهای محلی استان (کرمان)، «لپه‌پلو با زیره»، «مجور کدو»، «خورش به‌آلو»، «کشک کدو» و «خورش آلوچه» است. «جیرفت» را «بهشت باستان‌شناسان» می‌نامند. از جاذبه‌های طبیعی و جاهای دیدنی‌اش باید به «غار شعیب»، «موزه جیرفت»، «قلعه سموران»، «آرامگاه سالار رضا»، «آرامگاه امیرحیدر (گورخانه)»، «کاروانسرای گنجعلی‌خان»، «مسجد شهر قدیم جیرفت»، «محوطه باستان‌شناسی روستای کنارصندل»، «شهر دقیانوس»، «ساردوئیه»، «روستای محطوط‌آباد»، «روستای جبالبارز»، «هلیل‌رود»، «رشته‌کوه جبالبارز»، «موزه باستان‌شناسی» و «آبشار سرنکوه» اشاره کرد. پوشاک نیز در بین مردم «کرمان» به سه دسته کلی «محلی»، «بلوچی» و «زرتشتی» تقسیم می‌شود. زنان شلیت، چارقد، یل و پیرهن می‌پوشند. مردان نیز کلاه گرد نمدی، مچ‌پیچ، قبا و جلیقه بر تن می‌کنند. وجود عشایر، اقلام و گروه‌های مختلف و اجتماع آن‌ها در شهرستان «جیرفت»، موجب شکل‌گیری آداب‌ورسوم و سنن مختلف شده است. «چوچاپ» یا «رقص چوب»، یکی از آداب و سنن قدیمی مردم شهر «جیرفت» است که همراه موسیقی خاص این‌منطقه اجرا می‌شود. این‌شهر با قدمت 7000ساله، توانایی جذب هر گردشگری را داراست. «زیگورات کنارصندل» که به‌عنوان «تمدن اولیه در خاورمیانه» به ثبت رسیده، «دشت اسفندقه» که آثاری 5000ساله در دل خویش جای داده، «سد جیرفت» که بزرگ‌ترین سد مخزنی استان است؛ و «موزه باستانی» که یافته‌های 7000ساله شهر در آن نگهداری می‌شود؛ نمونه‌هایی از آن هستند.