دانستنی‌های سفر به سی‌سخت
«سی‌سخت»، در 35کیلومتری شمال‌غربی شهر «یاسوج» (استان «کهگیلویهوبویراحمد») قرار دارد. این‌شهر، مرکز شهرستان «دنا» در جنوب ایران است و مردمان آن از دودمان بزرگ بویراحمدی هستند. در ارتفاع ۲۰۰۰متری از سطح دریا قرار دارد و آبشارها، تپه‌های سرسبز، دریاچه‌ها و کوهسارهایش آن‌را به نگین «کهگیلویهوبویراحمد» تبدیل کرده‌اند. مردمانش، نژاد لری دارند و به‌زبان لری صحبت می‌کنند. «سی‌سخت» در دامنه کوه «دنا» (بلندترین کوه رشته‌کوه زاگرس)، جای گرفته. قرارگرفتن در دامنه کوه و همسایگی با رودها و چشمه‌ساران، این‌شهر را به مکانی توریستی و سرسبز تبدیل کرده. در بهار «سی‌سخت» به نهایت زیبایی خود می‌رسد؛ ازاین‌رو، بسیاری از گردشگران این‌فصل را برای سفر به آنجا انتخاب می‌کنند. منطقه «کوه گل» در فاصله هشت‌کیلومتری شرق «سی‌سخت» و 44کیلومتری «یاسوج» قرار دارد. این‌منطقه زیبا از مجموعه «دریاچه کوه گل»، «دشت لاله واژگون» و «آبشار کوه گل» تشکیل شده که همگی در فهرست جاهای دیدنی اطراف «یاسوج» جای گرفته‌اند. گیاهان و گل‌های فراوان اطراف «دریاچه کوه گل» در فصل بهار و تابستان، زیبایی خاصی به محیطش داده. «رودخانه کوه گل» نیز از جاهای دیدنی «سی‌سخت» و جاذبه‌های این‌مجموعه است. «تنگه نمک» از آبشارهای این‌منطقه است که در شش‌کیلومتری شرق «سی‌سخت» در انتهای «کوه گل» قرار گرفته. این آبشار از تنگه‌ای به‌همین‌نام به پایین سرازیر می‌شود و آب آن به «رودخانه کوه گل» می‌ریزد. منطقه «زنگونی» در دوکیلومتری غرب «سی‌سخت» قرار دارد. بوته‌های خوش‌بوی جاشیر، قارچ‌های کوهی، بوته‌های گینه، گل‌های شقایق، سنبل، آلاله، لاله‌های واژگون و درختان بلوط؛ پوشش گیاهی انحصاریِ این‌منطقه را تشکیل می‌دهند. منطقه حفاظت‌شده «دنا» یک منطقه کاملاً کوهستانی‌ست. در شرق «دنا» گردنه تاریخی «بیژن» قرار دارد و مرزهای شمالی، غربی و جنوبی آن‌را رودخانه‌های «ماربر» و «بشار» احاطه کرده‌اند. «چشمه میشی» معروف‌ترین اثر طبیعی منطقه است که در شمال‌شرقی شهر قرار دارد. در افسانه‌ها آمده: «کیخسرو» (پادشاه ایرانی) در‌این‌چشمه غسل کرد. این چشمه علاوه‌بر تأمین آب شرب شهر «سی‌سخت»؛ تأمین‌کننده آب کشاورزی باغ‌های سیب، انگور و گردوی روستاهای پایین‌دست هم هست. «گردنه بیژن» بین دو شهر «سی‌سخت» و «پادنا» در دامنه مرتفع‌ترین قله «زاگرس» قرار دارد. ارتفاع گردنه از سطح دریا حدود ۳۳۰۰متر است که با اولین بارش برف پاییزی بسته شده و در اردیبهشت‌ماه بازگشایی می‌شود. «گردنه بیژن» به‌خاطر بارش سنگین برف و ماندگاری آن، برای ساخت پیست اسکی بهاره و تابستانه بسیارمناسب است. «غار نول» در 20کیلومتری «سی‌سخت»، واقع شده؛ و با طول 80متر، چند تالار پلکانی و انشعاب مختلف دارد و ازنظر زمین‌شناسی غار بسیارمهمی‌ست. سقف و بدنه غار از سنگ‌های آهکی و قندیل‌های زیبا پوشیده شده و در داخل آن چند چشمه وجود دارد. قالی، قالیچه، جاجیم، گلیم، سفره دست‌باف، آیینه‌دان، جا‌قرآنی، نمکدان، نمدمالی، سجاده و گبه؛ از جمله صنایع‌دستی «سی‌سخت» هستند. درحال‌حاضر 12 کارگاه در شهرستان «دنا» درزمینه گلیم‌بافی و البسه مشغول‌به‌فعالیت‌اند. مجموعاً حدود ۲۰۰۰ بافنده صنایع‌دستی در زمینه‌های مرتبط با صنایع‌دستی در «دنا» فعالیت می‌کنند. غذاهای سنتی «سی‌سخت»، با گذشته مردمانش عجین است. چون مردم ناحیه «سی‌سخت» در گذشته عمدتاً عشایر بودند، غذاهای محلی آنجا معمولاً از محصولات و فرآورده‌های تولیدی به‌دست خود مردم تهیه می‌شد. یکی از نان‌های سنتی «سی‌سخت»، از میوه درخت بلوط تهیه می‌شود و محلی‌ها به آن «کلگی» می‌گویند. این نان قهوه‌ای تیره، قدیمی‌ترین نان محلی «کهگیلویهوبویراحمد» است. «گونه» یکی از غذاهای لذیذ و سنتی شهر است که از ترکیب بلغور گندم، پیاز، ناردانه، ادویه و نمک تهیه می‌شود. برای پخت آن بلغور گندم را با آب، پیاز، نمک، ادویه و ناردانه مخلوط کرده و می‌پزند تازمانی‌که آبش تبخیر شود و سپس آن‌را دم می‌کنند. «آش دنگو» نیز از دیگر غذاهای محلی آنجاست که سرشار از حبوبات بوده و پخت آن در زمستان بیشتر رواج دارد و برای سرماخوردگی بسیارمناسب است.