«سیگار» دیگر تابو نیست!
شنیده‌اید که می‌گویند اعتیاد به مواد مخدر، از سیگار شروع می‌شود؟ این‌روزها در جامعه شاهد استعمال سیگار توسط کم‌سن‌و‌سال‌ها هستیم؛ نوجوانانی‌که تازه از پوسته کودکی سر درآورده‌اند و قصد دارند به دیگران ثابت کنند که «بله؛ ما هم هستیم!» نکته قابلِ‌تامل آنکه درحالِحاضر هیچ منعی برای مصرف سیگار در خیابان‌های شهرمان وجود ندارد و گویی قبح اجتماعی این‌امر شکسته شده و از‌بین رفته؛ یعنی دیگر سیگار‌کشیدن حتی برای زنان و دختران در انظارِ‌عمومی و کوچه‌و‌خیابان تابو نیست. حال، این‌سوال مطرح است: آیا قانونی وجود دارد که منع مصرف سیگار را به ما گوشزد کند؟ آیا فروش و استعمال سیگار برای نوجوانان آزاد است یا منع قانونی وجود دارد؟ سن‌و‌سال استعمال سیگار از چه سنی مجاز است و اینکه چرا قانون بازدارنده‌ای برای کنترل جوانان وجود ندارد؟ بررسی محققان نشان می‌دهد: مصرف سیگار، یکی‌از‌معضلاتِ جهانی‌ست که زنگ خطری جدی برای جامعه، خانواده و نسل جوان به‌شمار می‌آید. کارشناسان معتقدند که تا چند‌دهه آینده، مرگ‌و‌میر ناشی از استعمالِ سیگار در دنیا به‌ویژه در کشورهای درحالِتوسعه که روند سیگاری‌شدن روبهافزایش است؛ پا از اپیدمی، فراتر خواهد نهاد. آن‌ها همچنین معتقدند که حس بزرگی، لذت‌جویی و تمرکز هنگام مطالعه از دلایل ترغیب نوجوانان و جوانان به استعمال سیگار است. درحالِحاضر، کشورمان از قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات در کشور برخوردار است؛ قانونی‌که 15 شهریورماه 85 در کشور به‌تصویب رسیده و شامل 20 ماده اجرایی‌ست؛ اما به‌درستی اجرا نمی‌شود؛ یعنی با گذشت سال‌ها از تصویب، همچنان شاهد ضعف اجرایی آن هستیم. طبق این‌قانون؛ فروش و عرضه دخانیات به افراد زیرِ18سال توسط عرضه‌کنندگان ممنوع است و متخلف باید علاوه‌بر ضبط فراورده‌های دخانی مکشوف، به جزای نقدی محکوم شود اما شاهدیم که سیگار حتی به‌صورت نخی، توسط مغازه‌ها و دکه‌های روزنامه‌فروشی به نوجوانان کم‌سن‌و‌سال فروخته می‌شود؛ یعنی منعی برای خرید نیست! متخصصان معتقدند که سیگار، اعتیاد‌آور است؛ ازاین‌رو، رهایی از اعتیادِ حاصل‌از‌سیگار، دشوار است و همین‌امر دلالت بر اهمیت پیشگیری برای از‌میان‌بردن یا کاستن این‌معضل دارد. نتیجه تحقیقاتی نشان می‌دهد: بیشتر سیگاری‌های امروز، سیگار‌کشیدن را از سنین زیرِ18سال و در دوران نوجوانی شروع کرده‌اند؛ پس لازم‌است‌که برنامه‌ریزی جدی و اقدامات پیشگیرانه انجام شود. دکتر محمدرضا مسجدی؛ دبیرکل وقت جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران، با ابراز نگرانی از وضعیت مصرف دخانیات در کشور، در سال 96 گفته بود: «سه‌درصد دختران و کمتر از 12درصد پسران دانشجوی سال اول، سیگار و قلیان می‌کشند؛ این‌آمار برای دانشجویان سال آخر در دختران، به هشت و در پسران به بیش‌از 20درصد می‌رسد». محمد‌اسماعیل افشار؛ عضو هیئتِ‌مدیره جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات (درآن‌زمان) گفته بود: «25نوع سرطان در‌اثر مصرف سیگار ایجاد می‌شود که در رأس آن، سرطان ریه است. مصرف هرنخ‌سیگار پنج‌دقیقه از عمر را کم می‌کند و بر دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش، پوست، توانایی جنسی، قلب و عروق و کلیه اثر سوء می‌گذارد؛ این آثار باعث ایجاد بیماری‌های فراوان در سیگاری‌ها می‌شود». دکتر امان‌الله قرائی‌مقدم؛ جامعه‌شناس، درباره شیوع مصرف سیگار بین جوانان، می‌گوید: «شیوع مصرف سیگار در نقاط مختلف جهان، با هم تفاوت دارد؛ اما سن شروع مصرف تاحدودی در همه کشورها مشابه یکدیگر است و از حدود 11 تا 16سالگی آغاز می‌شود». وی با‌بیانِ‌اینکه مصرف سیگار در جهان هر سه‌ثانیه یک‌نفر را به‌کام مرگ می‌کشاند، می‌گوید: «از حدود سه‌میلیون‌نفری‌که سالانه در جهان بر‌اثر عوارض ناشی از مصرفِ سیگار فوت می‌شوند، یک‌میلیون‌نفر متعلق به جوامع درحالِتوسعه هستند و روند سیگاری‌شدن در کشورهای توسعه‌یافته روبهافزایش است». ایرنا