قنات «قصبه» گناباد؛ نمادی از هم‌نوایی بشر با طبیعت
قنات «قصبه» در سه‌کیلومتری جنوب شهر «گناباد» نزدیک به «شهرک امام‌رضا(ع) (گناباد)» قرار دارد. بعد از تهیه بلیت و ورود به «مجموعه جهانی قنات قصبه»، می‌توانید با کمی پیاده‌روی خود را به یکی از ورودی‌های آن برسانید. ورودی شماره 1 قنات معروف به «غال شغال» به‌وسیله پایاب شما را به عمق قنات خواهد رساند. ورودی شماره 2 که دورتر از ورودی شماره 1 قرار دارد، بااستفاده‌از پله‌های فلزی باریک و طولانی شما را به عمق قنات راهنمایی می‌کند. قنات «قصبه» یکی از جاهای دیدنی «گناباد» است و از حیرت‌انگیزترین پدیده‌های ساخت دست بشر و نمادی از هم‌نوایی بشر با طبیعت به‌شمار می‌آید. این قنات رکورددار قدیمی‌ترین و عمیق‌ترین کاریز جهان محسوب می‌شود و قدمت آن به 2500 تا 2700سال‌پیش می‌رسد. قنات «قصبه» در سال ۱۳۷۹ توسط «سازمان میراث‌فرهنگی» با شماره ۲۹۶۳ در فهرست آثار ملی به‌ثبت رسید. این جاذبه تاریخی امروزه در «فهرست میراث جهانی یونسکو» نیز قرار دارد. قنات «قصبه» یکی از بهترین مکان‌های گردشگری استان «خراسان رضوی» محسوب می‌شود و هرساله بازدیدکنندگان بسیاری را به‌سوی خود جذب می‌کند. اکنون ۵۰۰متر اولیه قنات جهت بازدید موردبهره‌برداری واقع شده و ادامه مسیر نیازمند مستحکم‌سازی و ایجاد امکانات رفاهی‌ست. ۶۰درصد از چاه‌های قنات مسدود شده‌اند و تنها ۴۰درصد آن‌ها با آبدهی ۱۵۰لیتربرثانیه باقی مانده‌اند. قنات‌های «گناباد» به دو گروه «کوهستانی» و «دشتی» تقسیم می‌شوند. قنات‌های کوهستانی «گناباد» که معمولاً میان دره‌های شیب‌دار حفر شده‌اند، از آب باران و برف تغذیه می‌کنند. میزان آبدهی این قنات‌ها یک تا ۲۵لیتربرثانیه و طولشان بین ۵۰ تا ۵۰۰متر است. مادر‌چاه قنات‌های کوهستانی از سه تا ۲۰متر عمق دارد. درمقابل، قنات‌های دشتی که در زمین‌های به‌نسبت هموار حفر شده‌اند، باید در مسیری طولانی پیشروی کنند تا به سفره‌های آب‌های زیرزمینی برسند؛ بنابراین دارای چنان عظمتی هستند که گویی از حیطه توانایی بشر خارج است. قنات «قصبه» عظیم‌ترین قنات «گناباد» و شاید یکی از عجایب ایران و تاریخ تمدن بشر باشد که از گذشته‌های دور برای ما به‌یادگار مانده است. قنات «قصبه» با طول ۳۳کیلومتر از دو رشته اصلی به‌نام «قصبه» و «دولاب» تشکیل شده است که مجموعاً ۴۲۷میله چاه دارند. حفر کانالی به‌این‌عظمت با ژرفای مادر‌چاه ۳۴۰متر و حجم افزون‌بر ۷۳میلیون‌متر‌مکعب خاک‌برداری در عمق ۳۰۰متری از سطح زمین؛ آن‌هم بدون کمترین خطا در تعیین مسیر، همراه با شیب‌بندی، یک شاهکار بی‌نظیر در سراسر جهان است. ایرنا