باغ «پهلوان‌پور» یزد؛ نمونه بارز یک باغ ایرانی
باغ «پهلوان‌پور» از جاهای دیدنی «مهریز» به‌شمار می‌رود و در شهرک «زارعین» و محله «مزویرآباد» واقع شده است. «مهریز» شهری با قدمت فراوان در استان «یزد» است که در ۳۰کیلومتری جنوب شهر «یزد» قرار دارد. باغ «پهلوان‌پور» یکی از آثار برجای‌مانده از اواخر دوره «قاجاریه» است که در‌اصل متعلق به شخصی به‌نام «حسن ملارضا» بود؛ ولی بعد از او، مالکیت باغ در‌اختیار داماد ایشان؛ یعنی «علی پهلوان‌پور» قرار گرفت که یکی از تاجران یزدی در‌آن‌زمان بود و نام باغ نیز از نام وی گرفته شده است. گذشتگان، داستان باغ را چنین روایت می‌کنند که در گذشته‌ای نه‌چندان‌دور در‌این‌منطقه، دو باغ مجزا و کنار‌هم قرار داشت که با دیوار چینه‌ای از یکدیگر جدا شده بودند. این دو باغ که به «علی پهلوان‌پور» و «حسن ملا‌علی‌رضا» تعلق داشت، بعد از ازدواج فرزندان آن‌ها و ایجاد خویشاوندی این دو خانواده، دیوار بین باغ‌ها برداشته و هردو باغ به یک باغ و به‌نام «پهلوان‌پور» نام‌گذاری شد. باغ یادشده به‌عنوان یک نمونه زیبا از باغ‌های اصیل ایرانی در تاریخ هفت مهرماه سال ۱۳۸۱ و با شماره ۶۳۳۴ در «فهرست آثار ملی ایران» به‌ثبت رسید. نیز در سال ۲۰۱۱ (۱۳۹۰ هجری شمسی) طی نشست سی‌وپنجم در «فهرست آثار جهانی یونسکو» قرار گرفت. اولین نکته‌ای که هنگام ورود به این مکان روحتان را نوازش می‌دهد، صدای آبی‌ست که در جوی آب اصلی باغ جریان دارد. این آب از قناتی به‌نام «حسن‌آباد» سرچشمه می‌گیرد و در مسیرش به‌سمت «پهلوان‌پور» از هیچ باغ دیگری عبور نمی‌کند. علاوه‌بر این قنات؛ قنات‌های دیگری به‌نام «شاه‌حسینی» و «مزویرآباد» نیز در آبیاری این باغ زیبا نقش دارند. باغ «پهلوان‌پور» دارای ۱۶ حقابه است که هر ۱۲روز یک‌بار به آن تعلق می‌گیرد و زمان هریک‌از این حقابه‌ها حدود ۱۰دقیقه است. باغ «پهلوان‌پور» از لحاظ معماری نمایانگر تغییرات سبک باغ‌سازی کهن ایرانی به‌سمت باغ‌سازی رایج امروزی‌ست. به‌عبارتی، این باغ قدمت چندانی ندارد و معماری امروزی آن در سایر بناهای هم‌دوره باغ نیز دیده می‌شود؛ ولی استفاده از برخی المان‌های کهن و تاریخی نظیر سبک کوشکی موجب شده است تا فضای باغ، فرهنگ و هنر قرن‌های پیشین را در ذهن تداعی کند. در سبک معماری بخش اصلی سازه‌های باغ می‌توان تلفیق معماری کوشکی و حیاط مرکزی را مشاهده کرد که به زیبایی باغ «پهلوان‌پور» افزوده است. از جمله درختان این باغ می‌توان به درختان بادام، خرمالو و انار اشاره کرد. ایرنا