«آرامگاه پیر پالان‌دوز» مشهد؛ مقبره یک عارف کفاش
«آرامگاه پیر پالان‌دوز» منسوب به «شیخ محمد مقتدی کارندهی (کاردهی)»؛ از عرفای شیعه مذهب ذهبیه، مشهور به «پیر پالان‌دوز» است که در قریه «کارده» (در مشهد) به‌دنیا آمد و در شهر «مشهد» خانقاهی برپا ساخت. وی اگرچه از شیخ‌های سلسله ذهبیه بود؛ اما برای امرارمعاش، پالان‌دوزی می‌کرد. از وی قرآن هفت‌سوره‌ای بر جای مانده که به‌خط ثلث نوشته شده است. بنای اولیه «آرامگاه پیر پالان‌دوز» در زمان «شاه محمد خدابنده صفوی» (پدر شاه‌عباس صفوی، فردی نابینا بود) به‌سعیِ «قنبر علی بن خواجه حسین» در سال ۹۸۵ قمری ساخته شده است. این بقعه، در سال‌های اخیر به‌طورکامل بازسازی شده و مشتمل‌بر درگاه ورودی، رواق‌ها و فضاهای طرفین، صحن و فضای اصلی مقبره است. نمای دیوارهای بیرونی با طاق‌نماها، قاب، لچکی و کاشی‌کاری زیبا آراسته؛ و درون آن، با نقش‌های هندسی و ترنج مزین شده است. این بنای تاریخی در تاریخ ۵ اردیبهشت‌ماه ۱۳۵۶ و با شماره‌ثبت ۱۳۷۵ به‌عنوان یکی از «آثار ملی ایران» به‌ثبت رسید. این مقبره شامل بنایی چهارگوش با گنبدی بر فرازش و ایوانی آجری در‌مقابل است. در داخل بقعه نیز شاه‌نشینی‌ست که در بالای آن، یزدی‌بندی‌هایی اجرا شده که دراصل دارای نقاشی بوده و به داخل بقعه، جلوه خاصی می‌بخشیده. بدنه‌های بنا، از دوران صفویه، دارای تزیینات نقاشی بوده که براثر گذشت زمان و نفوذ رطوبت، جز بخش کمی از آن؛ که مرمت و ثابت شده، بقیه از میان رفته است. در زیر کاسه گنبد نیز ترنج زیبایی با نگاره‌های گیاهی نقش‌اندازی شده. نمای خارجی به ایجاد طاق‌نماهای تیزه‌دار آجری و پشت‌بغل‌های کاشی و قاب‌های مستطیل تزیینی بر فراز آن‌ها، در عین سادگی، منظره‌ای زیبا دارد. سطح گنبد پیازی‌شکل فراز بنا که روی گردنی استوانه‌ای شکل استوار شده، دارای پوشش ساده‌ای از کاشی فیروزه‌ای‌ست. شکل کلی بنا و بازمانده‌های نقاشی‌های درون آن، بنا را اثری از دوران صفوی معرفی می‌کند که در سال ۹۸۵ هجری-قمری ساخته شده است. تاریخ مزبور، بر کتیبه سنگ سفید مربعی کنده شده است. برای دسترسی به «مقبره (آرامگاه) پیر پالان‌دوز» کافی‌ست خود را به ورودی «نواب صفویِ» حرم مطهر برسانید. بازدید از این‌مکان تاریخی، رایگان است و طبق گفته‌های بازدیدکنندگان؛ تجربه‌ای آرامش‌بخش و معنوی را به‌ارمغان می‌آورد. ایرنا