«آتشگاه» اصفهان؛ بنایی تاریخی با قدمت طولانی
«آتشگاه اصفهان» که با نام «آتشکده اصفهان» نیز شناخته می‌شود، از کهن‌ترین یادگارهای تاریخی دوره «ساسانی» و جاهای دیدنی «اصفهان» است. نام اصلی این آتشکده «دژ مهربین» بوده است و حال، مردم به آن «قلعه ماربین» نیز می‌گویند. این آتشکده، یکی از هفت آتشکده بزرگ و مهم دوران «ساسانیان» محسوب می‌شد. «آتشگاه» بر بلندای ۱۰۰متری کوه «آتشگاه»، در بخش «ماربین» و هشت‌کیلومتری غرب «اصفهان» قرار دارد؛ در قسمت جنوبی خمینی‌شهر، با فاصله دوکیلومتری از «منارجنبان» و در قسمت شمالی بزرگراه اصفهان-نجف آباد. از بالای این کوه، شاهد چشم‌اندازی زیبا از چهارسوی شهر، باغ‌ها و کشتزارهای اطراف خواهید بود. بررسی‌ها نشان می‌دهند قدمت این بنا، به قرن ششم پیش‌ازمیلاد بازمی‌گردد و در قرن سوم میلادی، به محلی برای برپایی «آتش جاودان» تبدیل شده. در متون کهن، از آن با نام «دژ مهرین» یاد کرده‌اند و اشارات بسیار به فرهنگ و تمدن دیرینه شهرک باستانی «مهرین و ماربین»، نشانگر قدمت و اصالت این بناست. بررسی بنا از سال ۱۹۳۸ توسط «آندره گدار» در سری مجلات «ایران‌شناسی» آغاز و اولین نقشه معماری دقیق آن نیز در سال ۱۹۶۰ توسط «ماکسیم سیرو» تهیه شد. از ایرانیان، اولین‌بار موبدی زرتشتی به‌نام «رشید شهمردان» و سپس دکتر باستان‌شناسی به‌نام «علیرضا جعفری‌زند» به‌همراه «میترا آزاد» به بررسی این بنا پرداختند. این باستان‌شناسان، نتایج تحقیقات خود را در کتاب‌هایی باهمین‌عنوان ارائه داده‌اند. امروزه در بافت بنا، شاهد سوراخ‌های بسیاری خواهید بود که توسط غارتگران به‌امید یافتن گنج کنده شده‌اند. همچنین عدد ۱۳۵۳ حک‌شده روی برخی خشت‌های قسمت شمالی سازه، نشان می‌دهد بنای آتشکده در دوران «پهلوی» مرمت شده است. معماری باستانی بنای آتشکده، به‌خوبی نمایانگر دیرینه تاریخی آن است؛ سازه عظیمی که هرگوشه آن ۱۰۷متر طول دارد و همچون دژی نفوذناپذیر است. آثار باقی‌مانده از بنا نشان می‌دهد این سازه دارای پنج طبقه بوده است که اکنون فقط دو طبقه از آن دیده می‌شود. آثاری از ستون‌های بلند و محکم از میان کوه تا اتاقک بالای کوه و اتاق‌های متعدد دیگر استوار روی آن ستون‌ها نیز قابل‌مشاهده است. ایرنا