23 مهر؛ روز جهانی عصای سفید
شخص نابینا، بهدلیل نداشتن یکی از حواس، معلول یا ناتوان تلقی میشود؛ بنابراین «بینایی» نقش مهمی در زندگی هرکس دارد و ازدستدادن این حس ادراک و تفکر فرد از محیط را متفاوت میکند؛ ازاینرو، نابینایی و کمبینایی آسیبهای زیادی به زندگی فرد وارد میآورد. طبق آمار جهانی در سال 2018؛ حدود یکمیلیارد و 300میلیوننفر در جهان، دچار آسیب بیناییاند. اگرچه، تعداد نابینایان در جهان، در 30سالگذشته کاهش داشته است؛ اما افزایش سن در جهان، نابینایی را به یکی از چالشهای اجتنابناپذیر تبدیل کرده است. «روز جهانی عصای سفید» در 15 اکتبر مصادف با 23 مهر هرسال برگزار میشود؛ اینرویداد، برای جشنگرفتن دستاوردهای افراد نابینا و کمبینا از سال 1964 شروع شده و برگزار میشود. در سال ۱۹۲۱«جیمز بیگز» (عکاس انگلیسی) که در سانحهای، بینایی خود را از دست داده بود، برای درامانماندن از تصادف حین رفتوآمد در خیابانهای اطراف محل زندگی خود، ابتکار استفاده از عصای سفید را بهکار برد و پسازآن بود که دو پژوهشگر آمریکایی قانون عصای سفید را نوشتند و ۱۵ اکتبر بهعنوان «روز جهانی نابینایان» یا «قانون عصای سفید» تعیین شد. جانِ کلام این قانون ایناستکه نابینا عضوی از جامعه متمدن بوده و حقوق اجتماعی مصرحی دارد؛ بهجای ابراز ترحم، حقوق او را باید رعایت کنیم. خانم یا آقایی که رانندگی میکنید! اجازه دهید نابینایی که با عصای سفید قابلشناساییست، بهراحتی از خیابان عبور کند. نه بگوییم «مگه کوری؟» و نه با واژه «روشندل» بخواهیم خودمان را گول بزنیم. احترام به نابینا، با این تعارفات نیست؛ بلکه با رعایت قانون عصای سفید است. گرامیداشت اینروز، افراد کمبینا و نابینا را از حالت وابستگی خارج؛ و مشارکت اجتماعی آنها را برجسته میکند. همچنین دستاوردها و کمکهای افراد با اختلالات بینایی را در زمینههای مختلف در سطح جامعه نشان میدهد. متخصصان درباره علت استفاده درصد کمی از نابینایان و کمبینایان از عصای سفید نیز میگویند: «نبود ارتباط خوب میان عصای سفید و نابینایان و کمبینایان، از نگرش اشتباه خانواده و جامعه آغاز میشود و درنتیجه، نابینا و کمبینا وابسته به فرد بینا میشوند». بهگفته آنها؛ کاهش استفاده از عصای سفید، منجر به دید متفاوت خانواده نسبت به کودکان نابینا و کمبینا نیز میشود و اینقبیل کودکان در آینده، نوجوانانی با اعتمادبهنفسِ پایین خواهند شد که توانایی برقراری رابطه سودمند با جامعه را نخواهند داشت. عصا، ابزاریست که به نابینایان کمک میکند هنگام حرکت، موانع سر راه خود را تشخیص داده و بهراحتی جابجا شوند؛ بااینحال، چیزی بیش از یک وسیله است که برای تسهیل حرکت استفاده میشود و میتوان آنرا بهمعنای «آزادی، استقلال و فراگیری» برای نابینایان و کمبینایان درنظر گرفت.