آتش به جان طبیعت

آتش‌سوزی، یکی از بدترین اتفاقات مخرب است که می‌تواند محیط زیست را در کنار همه‌ی عوامل طبیعی و غیرطبیعی دیگر، از بین ببرد. در دهه‌های اخیر و در سطح بین‌المللی بارها شاهد وقوع این ماجرای تلخ بوده‌ایم و تاسف‌بارتر آنکه بعضی از این حریق‌ها آن‌قدر عظیم و گسترده بودند که می‌توان به عنوان یک فاجعه‌ی زیست‌محیطی از آنها یاد کرد. آن‌طور که سایت خبری و تحلیلی MMN به‌عنوان پایگاه مرجع در زمینه‌ی محیط زیست و منابع طبیعی اشاره دارد، آتش‌سوزی‌های بزرگ در محیط زیست که یکی از فجیع‌ترین آنها حریق جنگل‌هاست، نه‌تنها در محیط زندگی و طبیعت کره زمین شکل بدی را ایجاد می‌کند؛ بلکه تاثیرات نامطلوبی را هم بر اکوسیستم و آب‌وهوا خواهد داشت. براساس گزارش این مرکز به نقل از سازمان ناسا، بخش قابل توجهی از اراضی زمین طی سال‌های اخیر دچار حریق شده‌اند که چشم‌انداز ناگواری از زمین ما در رصدهای ماهواره‌ای ایجاد کرده است؛ تا‌جایی‌که آثار بد به‌جامانده‌ی بعضی از این آتش‌سوزی‌ها حتی از فراز جو نیز قابل رویت است. یکی از ماهواره‌های ناسا گزارشی با رقم اعجاب‌آور 40میلیون حریق در کره‌‌ زمین را ثبت کرد که رقم وحشتناکی‌ست. آتش‌سوزی جنگل با دیگر انواع آتش‌سوزی‌ها از نظر گستردگی، سرعت گسترش از منشاء، پتانسیل تغییر جهت ناگهانی و توانایی جهیدن از میان فضاهای خالی مانند جاده‌ها، رودخانه‌ها و دیگر نقاط اشتعال‌ناپذیر تفاوت دارد. آنهایی که اخبار حریق‌های جنگلی را دنبال می‌کنند، حتما آتش‌سوزی جنگل گلستان را که دو ماه ادامه داشت، به‌خاطر دارند. در آن آتش‌سوزی حدود 800 هکتار از اراضی جنگلی ما دود شد و به هوا رفت. نمونه‌هایی از این‌دست در نابودی اندک‌اندک منابع طبیعی ایران کم نبوده و در سال‌های اخیر هرازگاهی خبری تاسف‌بار را می‌شنویم. البته باید دانست در بروز این پدیده همیشه دست انسان و عوامل غیرطبیعی در کار نیست و گاهی شرایط خاص اقلیمی باعث بروز آن می‌شوند. برای مثال، آتش‌سوزی جنگل، پدیده‌ای معمول در استرالیاست؛ زیرا اقلیم این منطقه به‌طور کلی اقلیمی داغ و خشک است که همین اقلیم در همه‌ی طول سال زندگی و زیرساخت‌های آن را در معرض خطر بسیار زیاد آتش‌سوزی قرار می‌دهد و این خطر در ماه‌های داغ‌تر تابستان و بهار چند برابر می‌شود. در ایالات متحده هرساله بین 60هزار تا 80هزار آتش‌سوزی جنگل روی می‌دهد که ۱۳‌میلیون تا ۴۵‌میلیون مترمربع زمین را هرساله می‌سوزاند. اما سهم ایران هم در نابودی این منابع طبیعی به نسبت جهان کم نیست. سه‌سال پیش در یکی از گزارش‌های مربوط به آتش‌سوزی جنگل‌ها اسماعیل کهرم از فعالان محیط زیست درباره‌ی میزان آتش‌سوری‌ها در جنگل‌های ایران گفت: «نمی‌توان آمار دقیقی از آسیب حاصل از این آتش‌سوزی‌ها ارائه داد، اما تنها در یکی از این موارد در گلستان، 400 هکتار جنگل سوخت و از بین رفت». سه‌سال از آن ماجرا می‌گذرد و حالا دوباره یک رویداد ناگوار و تاسف‌بار دیگر؛ این‌بار صحبت از حریق جنگل پاسارگاد در شیراز است. حریقی که خسارات جبران‌ناپذیری به‌دنبال داشت. تا‌جایی‌که چندی پیش حسن فیاض‌پور؛ مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس عنوان کرد که 400 هکتار جنگل و مرتع در حادثه‌ی حریق جنگل پاسارگاد آسیب دیده است؛ رقمی که می‌تواند زنگ خطری جدی برای محیط زیست کشورمان باشد. سوختن منابع طبیعی نقش منفی قابل توجهی در اقتصاد دارد و می‌تواند تبعات بد بسیاری را به دنبال داشته باشد که عدم امنیت زیستی نسل‌های آینده مهم‌ترین آنها خواهد بود.